Caja Cazemier - Blauwe dagen

Als niemand begrijpt hoe jij je voelt... 

Dat het leven je niet altijd toelacht, is in deze tijd waarin we worden gegijzeld door een pandemie een understatement. Er zijn terecht grote zorgen over het welzijn van vooral jongeren die worstelen met gevoelens van eenzaamheid. Scholen en verenigingen waar jonge mensen hun sociale leven hebben, zijn dicht.

Caja Cazemier schreef al vele jeugdverhalen over realistische onderwerpen, zaken waarmee jongeren tussen de elf en zestien jaar te maken kunnen krijgen. In haar nieuwste boek Blauwe dagen neemt ze de lezer mee in de benauwende wereld van Janna, een meisje met een depressieve stoornis.

Een donkere blauw-grauwe mist

Janna zit al een tijdje niet zo lekker in haar vel. Als haar vriendje Niels het uitmaakt, komt dat hard aan.

 ‘Zie je wel,’ denkt ze, ‘ik ben niet de moeite waard...’ Steeds dieper zakt ze weg in de leegte. Lachen lukt niet meer.

Janna, een tekentalent, drukt zich op papier enkel nog uit in sombere kleuren: donkerblauw, bruin, grijs en zwart. En zo verdwijnt haar hoofd in de donkere blauw-grauwe mist die ervoor zorgt dat zij de wereld niet kan zien. Ze kan helemaal nergens meer van genieten.

Haar vader is vol begrip, die verdraagt ze beter naast zich dan haar moeder, die vindt dat ze zich niet zo moet aanstellen en overdrijft. Hij dringt erop aan dat Janna in gesprek gaat met de huisarts. Die stelt vast dat Janna dicht tegen een depressie aan zit. Ze heeft psychologische hulp nodig en hij verwijst haar door naar een praktijkondersteuner van de GGZ.

Ondertussen lukt het Janna steeds moeilijker zich op te laden voor school. Haar cijfers zijn nog wel voldoende, maar ze kan duidelijk beter en daarover voelt ze zich schuldig naar haar ouders. Bo en Suze, vriendinnen van school, willen Janna graag steunen, maar dat is lastig omdat Janna ze op een afstand houdt. Daarnaast heeft Bo zelf problemen thuis met ruziënde ouders.

Janna krijgt opnieuw professionele ondersteuning, nu vanuit De Accolade, een Centrum voor kinderen en jongeren met psychische of psychiatrische klachten. De therapie en de gesprekken met lotgenoten werken in zekere zin bevrijdend, omdat Janna zich realiseert dat ze niet de enige is.  Maar het valt niet mee. Zo nu en dan zakt ze weer weg in de blauwe mist en het is in zo’n periode van terugval dat ze zichzelf in haar onderarm begint te snijden. Haar vriendin Bo heeft de zelfverminking ontdekt en zij dringt erop aan dat Janna haar ouders informeert. Met de komst van een hond gaat er een grote wens van Janna in vervulling en dat draagt ertoe bij dat Janna langzaam uit het dal kruipt en dat het haar zelfs lukt weer te genieten.

 Ik leer mezelf beter kennen. Ik leer steeds meer te accepteren dat het oké is zoals ik ben. (p. 213)

 Maar dan, op zekere dag, komen Janna’s ouders met een onthulling die haar leven volledig op zijn kop zet!

Een begaafd verteller

Blauwe dagen is opgesplitst in vijf delen. Na een proloog volgt Cazemier in chronologische volgorde anderhalf jaar lang de hoofdpersoon en beschrijft zij vrij gedetailleerd het gevoelsleven van de veertien-, vijftienjarige Janna. Haar moeder draagt een geheim bij zich en langere tijd blijft onuitgesproken wat er precies speelt. Het achterhouden van informatie maakt het verhaal niet alleen spannend, maar is ook een verklaring voor de nogal gestreste verhouding tussen Janna en haar moeder, alsmede tussen haar ouders. In het slot komen de gebeurtenissen in een stroomversnelling als Janna’s moeder besluit open kaart te spelen. Door haar verhaal krijgt Janna nieuwe inzichten. Het verklaart deels haar sombere stemmingen en dat helpt weer bij het acceptatieproces waardoor Janna verder kan gaan met haar leven.

Cazemier is een begaafd verteller en met haar vlotte stijl, scherpe observaties en levensechte dialogen is zij er opnieuw in geslaagd een boeiend verhaal te schrijven dat niet alleen vermaakt, maar met name ook inzicht geeft in de oorzaken en de gevolgen van een depressie. Het boek is nergens onnodig problematiserend en juist dat gegeven vind ik kenmerkend voor het werk van Cazemier die  - ook al zijn haar onderwerpen nog zo zwaar – altijd weer deuren opent naar betere tijden.

Een indringend verhaal voor jongeren van veertien jaar en ouder.

Cazemier, C. (2020) Blauwe dagen. Amsterdam: Uitgeverij Ploegsma. Isbn  978 90 216 8058 73  € 15,95, 116 blz.