Susin Nielsen - Optimisme is dodelijk

(Lemniscaat, 2017)

De zestienjarige Petula voelt zich schuldig aan de dood van haar kleine zusje Maxine. Sindsdien sluit ze zich zoveel mogelijk af van haar omgeving, omdat ze er ook van overtuigd is dat het gevaar haar elk moment kan bespringen. Ze loopt liever een flink eind om dan dat ze langs een steiger wandelt. Desinfecterende gel is haar beste vriend. Wekelijks bezoekt ze verplicht ‘Knutselen voor Krankzinnigen’, een therapeutisch kunstklasje voor hopeloze stumpers. Het is voor haar ouders een goedkoop alternatief voor de dure een-op-een sessies met een in rouwverwerking gespecialiseerde therapeut. Jongeren met problemen komen op deze plek samen met alle kneuzen van de school om middels creatieve therapie los te komen van hun verleden. Het is hier dat Petula Jacob ontmoet, een soort van ongeleid projectiel met een bionische arm. Jacob slaagt erin Petula met een bizar en hilarisch project langzaam maar zeker weer de gewone wereld in te trekken. Maar ook hij, al laat hij daar tegenover niemand ook maar iets over los, worstelt met een verleden. Wanneer Petula ontdekt wat er met Jacob is gebeurd stort haar wereld in.

Nielsen besteedt de nodige aandacht aan de gedachten en de gevoelens van de ik-persoon – Petula - die daardoor voor de lezer echt lijkt te gaan leven. Al haar onzekerheden en emoties worden door de schrijfster op een treffende manier verwoord, inhoudelijk gevoelig en ontroerend, zonder dat het verhaal onnodig zwaar wordt.

De Canadese Susin Nielsen die nog niet zo lang geleden debuteerde met het ook in ons land uitstekend ontvangen We zijn allemaal moleculen deed onlangs ons land aan om haar nieuwste boek te promoten. Nielsen werkte voor de televisie en ze had in haar geboorteland een belangrijk aandeel in veel series. Optimisme is dodelijk is dus haar tweede boek en ze laat hiermee zien dat ze een getalenteerd schrijfster is. Het verhaal doet in de verte denken aan Een weeffout in onze sterren van John Green. Ook hier twee jonge hoofdpersonen, beschadigd en door het leven getekend. Ze vinden elkaar door een speling van het lot en groeien langzaam maar zeker steeds verder naar elkaar toe.

Ransom Riggs - Bijzondere vertelsels

(Clavis, 2017)

Een uniek kijkje in de geschiedenis van het bijzonderdom

Ransom Riggs schreef de trilogie over De bijzondere kinderen (Clavis 2012 – 2015), inmiddels ook  verfilmd door Tim Burton. In Bijzondere vertelsels, samengesteld en van aantekeningen voorzien door Millard Nullings, onzichtbare leerling van mevrouw Peregrine en onderzoeker van alles wat bijzonder is, staan tien prachtig geïllustreerde verhalen die - zoals we dat van Riggs meer dan gewend zijn - grenzen aan het absurde. ‘Elk verhaal een mengeling van geschiedenis, verzonnen feiten en morele lessen voor bijzondere kinderen.’ Daar is bijvoorbeeld het verhaal over de welgestelde, loffelijke kannibalen, menseneters die ledematen als een ware delicatesse beschouwen. Ze halen de bescheiden inwoners van het moerasdorp Swampmuck over om voor goed geld  alle lichaamsdelen die ze kunnen missen te amputeren en af te staan. Iedereen bezwijkt voor de verleiding, stopt met het oogsten van moeraskruid en de huizen in Swampmuck worden almaar groter en luxer. Bijna iedereen… Alleen boer Hayworth blijft zichzelf, tevreden met wat hij heeft. De moraal van het verhaal lijkt meer dan duidelijk.

Een prinses met een slangentong, de herkomst van de eerste ymbryne, de duiven van St. Paul’s, het meisje dat nachtmerries kon temmen...  Het is een greep uit de bizarre en angstaanjagende vertelsels van een geniaal schrijver in een bundel ‘gedrukt in een nomadentent nabij het ondiepe zoutmeer Lob Nor’ en ingebonden ‘tegen hoge kosten in een basis diep onder de grond.’

Tja, je moet er maar opkomen. Leuk is het wel. Of om de fictieve samensteller Nullings aan te halen: ‘Geniet van deze Vertelsels – het liefst op een koude avond voor een knisperend haardvuur, met een snurkende grimbeer aan je voeten – maar vergeet niet dat ze vertrouwelijk zijn, en als je ze hardop voorleest (wat ik ten zeerste aanraad), zorg er dan voor dat je publiek bijzonder is.’

Tot slot een welgemeende raad van de uitgever: ‘Gelieve dit boek niet als onderzetter of deurvanger te gebruiken.’ Maar wie zou dat willen? Daar is deze met goudopdruk gebonden bundel toch net iets te bijzonder voor!

Zeer de moeite waard voor leerlingen van alle leeftijden, ook zij die wat meer aansporing nodig hebben om eens een boek te pakken.

Ransom Riggs (1979) groeide op in het zuiden van Florida. Hij studeerde literatuur aan Kenyon College  en film aan de University of Southern California. Hij woont in Los Angeles met zijn vrouw, bestsellerauteur Tahereh Mafi.

Ursula Poznanski - Layers

(Lemniscaat, 2017)

Kun je je eigen ogen vertrouwen? De waarheid is complex

De zeventienjarige Dorian is van huis weggelopen en leeft sindsdien een uitzichtloos bestaan. Het leven op straat gaat hem eigenlijk prima af...  Tot hij op een ochtend wakker wordt naast een vermoorde zwerver! Dorian kan zich met de beste wil van de wereld niet herinneren wat er is gebeurd en hij slaat op de vlucht. Een aardige welzijnswerker ontfermt zich over hem en neemt hem op in een leefgemeenschap, een toevluchtsoord ook voor andere ontspoorde jongeren. Hij geeft hem kleding, eten, onderwijs én houdt hem voor de politie verborgen. Dorian leert er Stella kennen en hij wordt op slag verliefd. De enige tegenprestatie die van Dorian gevraagd wordt, is het afleveren van goed verzegelde relatiegeschenken. Het lijkt een geweldige deal, totdat Dorian na een onverwacht incident een van de pakketjes zelf houdt. Het pakje bevat een Visionar, een soort van Googlebril. De bril biedt de drager een poort naar een virtuele wereld, een wereld die als een laag over de werkelijkheid heen is gelegd. Vanaf dat moment is Dorian zijn leven niet meer zeker en is hij genoodzaakt opnieuw te vluchten. Op wie kan hij nu nog bouwen? En nog belangrijker: kun je vertrouwen op datgene wat je ziet?

Layers is een knap geconstrueerde Young Adult en net als in Erebos gebruikt de schrijfster het thema virtuele realiteit om te komen tot een fascinerend verhaal. Poznanski slaagt er op kundige wijze in de spanning die voortkomt uit de verhaalgebeurtenissen samen te brengen met de psychologische spanning zoals die continu aanwezig is in het hoofd van de hoofdpersoon Dorian. Dat maakt Layers tot een uiterst beklemmende geschiedenis met een opmerkelijk plot.

Het boek valt ook qua uiterlijk op, is op een bijzondere manier gedrukt. Geheel in de lijn van het verhaal kreeg de voorzijde van het  omslag dankzij verschillende lagen een driedimensionaal uiterlijk.

De Oostenrijkse Ursula Poznanski werkte als medisch journalist en brak met Erebos door bij het grote publiek. De jeugdroman werd in liefst vijfentwintig landen vertaald en ontving de prestigieuze Deutscher Jugendliteraturpreis van de jeugdjury. De thriller voor volwassenen Vijf (Cargo, 2013), het eerste deel over de rechercheurs Kaspary en Wenninger, vergrootte haar groep van aanhangers verder. Vandaag de dag is Poznanski fulltime schrijfster.

Lara Avery - Het geheugenboek

(Luitingh-Sijthoff bv., 2017)

Ze zeggen dat ik alles zal vergeten. Dus schrijf ik op om te herinneren…

Sammie McCoy, zeventien jaar oud,  weet precies wat ze wil: met de hoogste cijfers haar eindexamen halen en het kleine plaatsje in de USA waar ze woont voorgoed de rug toekeren. Maar het mag niet zo zijn. Ze hoort dat ze Niemann-Pick Type C heeft, een zeldzame aandoening die haar hersenfuncties, motorische functies, geheugen en stofwisseling aantast. De ziekte zal onvermijdelijk geleidelijk al haar herinneringen stelen tot ze overlijdt. Een remedie, een medicijn om te genezen, bestaat niet.  Zo wordt het geheugenboek geboren. Sammie neemt zich voor om alle gebeurtenissen, belevenissen, maar ook al haar dromen toe te vertrouwen aan het papier. Want ze weet dat ze het zich op een dag niet zal herinneren.

Sammie schrijft in het geheugenboek aan haar toekomstige zelf: over waar ze haar studieboeken opbergt, over Stuart, die als schrijver de wereld wil veroveren, over haar enige goede vriendin Maddie, met wie ze debatkampioen wil worden. Over Cooper, die er alles aan doet haar aan het lachen te maken en haar tot het einde toe te steunen. Kortom: Sammie schrijft en schrijft, zelfs als haar geheugen haar in de steek laat, zo nodig met hulp van anderen.

Zonder valse emoties, maar steeds recht uit het hart vertelt Sammie McCoy over haar veel te korte leven. Over de mensen die haar dierbaar zijn. Over de grappige en minder leuke momenten. Over het ziek zijn. Over haar toekomstdromen. De wetenschap dat er voor haar geen later is, maakt het verhaal heftig, grijpt je voortdurend naar de strot. Kortom, een hartverscheurend, tragisch verhaal dat niemand onberoerd laat. Heel mooi geschreven.

Lara Avery verliet het ouderlijk huis met alleen een basketbalbeurs op zak. Ze wilde rechten studeren, maar kwam al snel tot de ontdekking dat ze liever schrijft. Avery woont in Minneapolis (Minnesota) en schrijft voor het literaire tijdschrift Revolver.