Laure Van den Broeck - Birdie

(Lannoo, 2019)

De vijftienjarige Engelse Beatrice Munday, roepnaam Birdie, is een in zichzelf gekeerde tiener die worstelt met een groot verdriet. Het is nog maar vier jaar geleden dat ze haar vader verloor. Eddy, eigenaar van een florerend importbedrijfje, werd gechanteerd door Spaanse maffiosi en hij kwam bij een aanslag om het leven. Sindsdien leeft Birdie met haar jonge moeder Felicity een kleurloos bestaan in een Engelse achterstandswijk waar de twee zich begluurd weten door Nicky, een zielige en verslaafde buurman, die geobsedeerd is door Felicity. De laatste wil niets van haar stalkerige buurman weten. Ze hunkert naar een nieuwe liefde in haar leven en ze meent die gevonden te hebben in de persoon van Grinter, een louche advocaat die voorheen bevriend was met Eddy en die meer weet van de verdachte omstandigheden waaronder zijn vriend destijds overleed. Grinter is voornemens naar Spanje te vertrekken voor het opzetten van een vastgoedproject en hij wil Felicity met zich meenemen.

Op school heeft Birdie met niemand aansluiting, behalve dan met Cassius, een verlegen jongen die Birdie mateloos bewondert en die voorlopig voldoende moed verzamelt om haar openlijk de liefde te verklaren.

De geschiedenis komt in een stroomversnelling op het moment dat Alice, de oudere zus van Felicity zich meldt. De zussen hadden al jaren geen enkel contact meer. Dat verandert nu Alice belt met de mededeling dat hun vader is overleden. Er moet van alles geregeld worden en het weerzien met Alice en het ruige, stormachtige eiland waarop Felicity haar jeugd doorbracht, brengt niet alleen veel herinneringen naar boven, maar leidt ook tot onverwachte rampspoed.


Van den Broeck toont zich in deze psychologische roman tot een begaafd verteller. Het verhaal kent een zorgvuldige compositie en gunt de lezer middels het wisselend perspectief een blik in het hoofd en de gedachtewereld van de verschillende verhaalfiguren waarvan de drie vrouwen - Birdie, haar moeder en haar tante – niet alleen de belangrijkste zijn, maar naar mijn mening ook het best uit de verf komen.

Stilistisch is deze adolescentenroman van eenzame klasse. Met een schijnbaar speels gemak tovert Van den Broeck de meest prachtige zinnen op het papier. Voor wie van taal houdt, valt er daarom heel veel te genieten.

Van den Broeck debuteerde in 2009 met De zeventiende zomer van Maurice Hamster (Clavis) waarvoor ze in 2010 een Boekenwelp ontving. De van huis uit Vlaamse schrijfster woonde en werkte enige tijd in Southampton in Engeland. In 2015 keerde ze terug naar de Verenigde Staten waar ze ooit begon te schrijven. Birdie verscheen in een gebonden uitgave eerder in 2012.

Een geweldige prestatie van een getalenteerd schrijfster van wie we zeker nog veel zullen horen en die haar reputatie als auteur definitief heeft gevestigd. Een absolute aanrader voor jongeren van vijftien jaar en ouder en een boek dat op de leeslijst in de bovenbouw havo en vwo zeker niet mag ontbreken!

Natasza Tardio - Moordgeheim

(Kluitman, 2019)

De in Noord-Holland woonachtige schrijfster Natasza Tardio publiceerde bij Uitgeverij Kluitman enkele verhalen, waarvan met name Meedogenloos (2015) destijds goed werd ontvangen. Een jaar eerder deed Tardio al van zich spreken met het winnen van een belangrijke publieksprijs. Voor Moordvrienden (Pimento) ontving ze de Jonge Jury debuutprijs.

Moordvrienden is een spannend verhaal waarvoor de schrijfster zich had laten inspireren door enkele school shootings in Amerika en – dichter bij huis - de schietpartij in Alphen aan de Rijn. Hoofdpersoon in deze psychologische thriller is Milo Bauers die meemaakt hoe zijn beste vriend Finn Kimmel een leraar en drie leerlingen op zijn school doodschiet om daarna zichzelf van het leven te beroven. Milo wordt door de politie gehoord, maar hij is geen verdachte. Dat neemt niet weg dat zijn leven door alle gebeurtenissen flink overhoop wordt gehaald.

De journalistiek geschoolde Tardio bedacht, aangemoedigd ook door haar lezers, een spin-off, een verhaal gebaseerd op de gebeurtenissen in Moordvrienden. Moordgeheim speelt zich zes jaar later af in de tijd. Het is niet direct een vervolg, maar wel een verhaal dat zich heel goed zelfstandig laat lezen, al is de kans groot dat je teruggrijpt naar de prequel.

De hoofdpersoon in Moordgeheim is Cloë die voor een schoolopdracht onderzoek doet naar de schietpartij zoals die eerder plaatshad op haar school, het Drieluik College. Cloë is vol goede bedoelingen, maar ze stuit op de nodige weerstand van de mensen die ze benadert. Niemand lijkt bereid openheid te willen geven over het drama van weleer. Het ligt voor de hand dat de belangrijkste ooggetuige, Finns beste vriend Milo, haar kan informeren en Cloë is daarom vast van plan hem te spreken, nieuwsgierig als ze is naar diens verhaal. Wanneer ze Milo uiteindelijk ontmoet, ontdekt ze pas echt waarom ze het onderwerp beter had kunnen laten rusten.


Tardio kiest voor een beproefd concept waarvan ook schrijfsters als Mel Wallis de Vries en Maren Stoffels graag gebruik maken. Na een nieuwsgierig makende proloog gunt ze de lezer een blik in beurtelings het hoofd van de twee hoofdpersonages Cloë en Milo. Langzaam maar zeker groeit de spanning en komt het tot een climax, een verrassend slot dat je niet zag aankomen.  De snelheid van vertellen van Tardio ligt hoog, maar stoort niet. De onverwachte gebeurtenissen houden je als lezer scherp en maken Moordgeheim tot een fascinerend leesboek waarbij je je geen moment verveelt. Deze novelle is bedoeld voor dertien jaar en ouder.

Mirjam Mous - H@ck

(Van Goor, 2019)

Mirjam Mous laat van zich horen met een futuristische young adult. Evenals het succesvolle en verfilmde Boy 7 speelt haar nieuwste roman H@ck zich af in een naargeestige toekomst, een tijd waarin je liever niet wilt leven. In eerste instantie lijkt de wereld zoals Mous die creëert ideaal. De tijd van de Bange Jaren waarin men vreesde voor het uitbreken van een allesverwoestende Derde Wereldoorlog is voorbij. Ook de dramatische gevolgen van de veranderingen in het klimaat blijven beperkt dankzij het ontstaan van een tegenbeweging. De aanhangers van deze beweging ontwikkelden duurzame projecten en maakten zich hard voor een betere wereld. Het luidde de Grote Ommekeer in en de aarde is zich aan het herstellen.

Wanneer Holden Winters (17) een oude bunker ontdekt met spullen uit de Bange Jaren, heeft dat grote gevolgen. De smaak van ananas uit blik overtreft alle vita en shakes die hij ooit heeft geproefd. En de vuurpijlen die hij vindt en afsteekt tijdens Happy Day zijn veel mooier én vooral echter dan de kunstmatige vuurwerkshow die elk jaar georganiseerd wordt. Maar Holden blijft niet ongezien en wordt opgepakt door de handhavers. Die blijken iets anders met hem van plan dan hij had verwacht. Ondertussen ontvangt Holdens zus Prissy (15) geheimzinnige berichtjes van een onbekende op haar camphone. Hoe kan het dat de afzender alles van haar weet, maar zij niets van hem? En waarom heeft ze het gevoel dat er iets niet klopt aan de arrestatie van Holden?

Langzaam maar zeker dringt het besef door dat de wereld waarin Holden en Prissy leven verre van ideaal is. Bij de twee hoofdpersonen, maar ook bij de lezer. Broer en zus ontdekken dat de machthebbers het volk bewust manipuleren en een systeem in stand houden waarvan alleen zij zelf beter worden. Deze waarheid mag uiteraard niet bekend worden en Holden en Prissy moeten vrezen voor hun leven. Zie hier de ingrediënten voor een spannende thriller, een boeiend verhaal dat heerlijk wegleest.

H@ck is geschreven vanuit een wisselend perspectief. In het ene hoofdstuk maken we de gebeurtenissen mee door de ogen van Prissy. In het volgende hoofdstuk ligt het vertelperspectief bij Holden.
Mous koos bewust voor een open einde en dat is goed nieuws voor wie meer wil weten over de onheilspellende wereld  in deze dystopie: het vervolg is in de maak.

Een onderhoudend, meeslepend en toegankelijk verhaal voor lezers van dertien jaar en ouder.

Sjoerd Kuyper - Bizar

(Uitgeverij Hoogland & Van Klaveren, 2019)

Sjoerd Kuyper is een ervaren en alom gerespecteerd schrijver. Bizar is de titel van zijn nieuwste boek, vernoemd naar de knotsgekke avonturen waarin de dertienjarige hoofdpersoon verwikkeld raakt. Minstens zo bizar is het tempo waarin Kuyper in dit nauwelijks te definiëren boek een breed scala aan politieke en maatschappelijke onderwerpen aan de orde stelt. Het is een verhaal waarin niets lijkt wat het is en de auteur voortdurend schmiert en zwendelt met de waarheid.

Sallie Mo is een meisje dat geheel opgaat in de boeken die zij leest. Om te voorkomen dat ze het contact met de echte wereld verliest, mag ze daarom op last van haar dokter drie maanden lang niet lezen. Ze moet de echte wereld in, nadenken over wat ze ziet en hoort en alles opschrijven in een dagboek. Schrijven doet Sallie Mo op de camping op een Waddeneiland waar ze samen met haar gescheiden moeder en nog twee manloze vrouwen kampeert. En terwijl de vrouwen op zoek zijn naar een nieuwe partner besluit Sallie Mo werk te maken van Dylan op wie ze hevig verliefd is. Ze weet dan nog niet dat Dylan het aan zal leggen met Jackie, dochter van een rijke bankier. Jackie is van huis weggelopen en ze woont in een verborgen bunker waar ze haar broertjes, de tweeling Bukkie en Nikkeltje, tegen hun zin opgesloten houdt. En dan is daar nog Donnie, die een kinderheilstaat nastreeft, een nieuwe samenleving waarin jongeren het voor het zeggen hebben.
Langzaam maar zeker belanden de verhaalfiguren in een hevige machtsstrijd, een krachtmeting die totaal uit de hand loopt. Sallie Mo durft nauwelijks nog op te schrijven wat er gebeurt.

De lezer van Bizar wordt door Kuyper meer dan driehonderd bladzijden lang niet alleen vermaakt, maar vooral ook aan het denken gezet dankzij de maatschappijkritische thema’s die hij aankaart doorspekt met vele filosofisch getinte uitspraken en wijsheden. Het is een verhaal dat onvermijdelijk onder je huid gaat zitten, een jeugdroman van een schrijver met een groot en scherp inzicht.

Wat een vakman is die Sjoerd Kuyper! Een geweldig boek voor ervaren lezers van twaalf jaar en ouder.

Jennifer L. Holm & Matthew Holm - Brugpieper

(De Fontein, 2019)

Uitgeverij De Fontein scoorde de afgelopen jaren met boeken in series als Leven van een loser en  - meer voor meisjes – Dagboek van een muts. Het zijn stripromans over het schoolleven die gretig aftrek vinden onder jongeren die gewoonlijk de boekenkast voorbijlopen. Daar kunnen wij van alles van vinden, maar als het helpt deze leerlingen langs deze weg stap voor stap te begeleiden naar een hoger leesniveau dan vind ik dat prima. Zeker in het eerste leerjaar en al helemaal in het vmbo waar het vergroten van het leesplezier mijns inziens voorop staat.

De Fontein verwierf nu ook de rechten van de boeken van het Amerikaanse tweetal Jennifer L. Holm en Matthew Holm. Deze zus en broer (zij schrijft, hij illustreert) bedachten een serie verhalen rond (de muis) Pippa die voor het eerst naar de middelbare school gaat en daar als ‘mensenmuis’ worstelt met bekende brugklasproblemen zoals het maken van vrienden, het meegaan met de trends op het gebied van uiterlijk en kleding en de wijze waarop je je presenteert op de sociale media.
Vorig jaar zomer verscheen het eerste deel van de reeks Brugpieper, Geheimen uit het kluisje -  Eerste jaar, draaien maar! En nu is er deel 2: Verkeerd verbonden!

Over het verhaal
Pippa is ontzettend blij met haar telefoon, een aaifoon. En ook al hanteren haar ouders strenge regels voor het gebruik ervan, nu hoeft ze niet meer onder te doen voor haar klasgenoten. Pippa ervaart al snel dat er aan het gebruik van een mobiel nadelen kleven. Zo duurt het niet lang of haar telefoon wordt in beslag genomen op school. Ze laat hem vallen met een enorme barst in het scherm tot gevolg! En het valt bepaald niet mee alle afkortingen te leren kennen. In de hoop haar sociale status te verhogen doet Pippa er alles aan om zoveel mogelijk volgers en likes te krijgen. Daarbij loopt het echter net even anders dan ze gehoopt en verwacht had!

Evenals het eerste deel is ook dit verhaal Verkeerd verbonden! met veel humor en vaart geschreven. De herkenbaarheid van de gebeurtenissen is voor brugklassers groot en dat maakt dat zij zich prima kunnen identificeren met de hoofdpersoon, ook al is dat dan een vermenselijkte muis. Tekst, tekeningen en stripjes vullen elkaar zoals dat gaat in een graphic novel op een vanzelfsprekende manier aan en het taalgebruik is heel toegankelijk, zeker niet te kinderachtig voor een elf-, twaalfjarige. Geschikt ook voor leerlingen in de basisberoepsgerichte leerweg.

Simone Kramer - De strijd om Troje & Odysseus

(Ploegsma, 2019)

Aphrodite, godin van de liefde, heeft de Trojaanse prins Paris beloofd dat hij met de mooiste vrouw van de wereld zal trouwen. Helaas heeft deze Helena al een man. Als Paris en Helena er samen vandoor gaan, trekt haar echtgenoot ten strijde. Hij roept zijn bondgenoten bijeen en zet koers naar Troje.
Na een jarenlange strijd, waar ook de goden zich flink mee bemoeid hebben, valt Troje. De Griekse overwinnaars keren terug naar huis. Een van hen is Odysseus, koning van Ithaka. Maar de terugtocht is verre van gemakkelijk! Met zijn manschappen wordt hij gevangengenomen door een wrede Kykloop. De tovenares Kirke stuurt hem naar het dodenrijk. Hij moet langs de sirenen zien te varen die elk schip op de klippen doen slaan en verliest uiteindelijk zelfs zijn vloot, voor hij na tien jaar weer voet aan land zet op zijn eiland. En zelfs dan zijn de beproevingen van Odysseus nog niet voorbij.

Simone Kramer geldt als een specialiste op het gebied van hervertellingen van klassieke verhalen. Haar bewerkingen van de verhalen uit de Griekse oudheid, maar ook uit de Middeleeuwen zoals die over de ridders van de ronde tafel en de vier heemskinderen oogstten destijds veel waardering.

Het is alweer een tijdje stil rond Kramer. Dat is niet verwonderlijk want de schrijfster doet het wat kalmer aan. Dit jaar bereikt zij de leeftijd van tachtig jaar. Uitgeverij Ploegsma besloot tot een heruitgave van haar bewerking van de verhalen van Homerus over de omzwervingen van de Griekse held Odysseus en de strijd om Troje. Een aangevulde uitgave waarin we bovendien de verhalen vinden over de thuisreis van de Griekse helden en de belevenissen na hun terugkeer op Ithaka.

Het resultaat is een kloeke paperback, magnifiek geïllustreerd door Els van Egeraat.
Over deze beroemdste strijd uit de geschiedenis zijn natuurlijk ettelijke boeken verschenen. Maar het is de verdienste van Kramer dat zij dit oude, maar tijdloze verhaal toegankelijk maakt, ook voor een jongere doelgroep. Daarom absoluut de moeite waard voor jong en oud. Handig is de verklarende woordenlijst die is opgenomen achterin deze keurig verzorgde uitgave.

Annette Herzog - Hartenstorm

(Querido, 2019)

Viola is verliefd op Storm, en Storm op Viola, maar dat weten ze niet van elkaar. Twijfel houdt hen wakker: wat als hij voor een ander kiest? Wat als zij hem laat vallen? Ze zeggen de verkeerde dingen. En tot overmaat van ramp kust Storm het verkeerde meisje…

Aldus een korte samenvatting van Hartenstorm, een verhaal geschreven door de in Duitsland geboren Annette Herzog, thans woonachtig in Kopenhagen. De tekeningen zijn van Katrine Clante en Rasmus Bregnhøi.

Het concept van Hartenstorm is geniaal. Het betreft een graphic novel en dus is dit liefdesverhaal geschreven in de vorm van een strip. Daarbij bedachten de makers dat het aardig zou zijn wanneer de lezers zich konden verplaatsen in beide hoofdpersonen. Daar bedachten ze het volgende op. De ene helft van het verhaal is geschreven en getekend vanuit het perspectief van Viola. Vervolgens moet je als lezer het boek omdraaien en blader je door de andere helft waarin Storm met al zijn gevoelens centraal staat. Feitelijk heeft de uitgave twee voorkanten met verschillende titels: Hartenstorm en Stormhart. Het is maar hoe je dit omkeerboek voor je hebt.

En zo schetst Annette Herzog in deze graphic novel het hele universum van verliefd zijn tot liefdesverdriet en weer terug, waarbij Katrine Clante en Rasmus Bregnhøi ieder de helft van het verhaal illustreerden.

In het hart van het boek is een hoofdstuk opgenomen onder de veelzeggende titel ‘Ben ik eigenlijk normaal?’. Daarin bespreekt Herzog op integere wijze openhartig zaken die, als het gaat om seksualiteit, pubers bezighouden. Zoals de grootte van de penis, het orgasme en de leeftijd waarop je gemiddeld geslachtsrijp bent. Verder is er aandacht voor mogelijk een projectweek over het thema liefde met enige achtergrondinformatie over het onderwerp gerelateerd aan andere culturen dan de onze.

De originele en verfrissende opzet van het boek maken het tot een feest om het te lezen. Zelfs de grootste tegenstanders van lezen in de klas zullen zich onweerstaanbaar aangetrokken voelen tot dit boek. Deze hartverwarmende en humoristische graphic novel over de liefde is buitengewoon geschikt voor alle lezers in de onderbouw.

David Almond - De kleur van de zon

(Em. Querido’s Uitgeverij, 2019)

De eerste zin van het nieuwste boek van David Almond verklapt al direct de afloop van het verhaal: ‘Het begint als een gewone zomerdag, de dag waarop Jimmy Killen doodgaat en weer levend wordt’.  Hiermee lijkt de schrijver flink te zondigen, wijkt hij op het gebied van spanningsopbouw af van wat gebruikelijk is in de (jeugd)literatuur. Maar Almond is bepaald geen doorsnee schrijver. Het gaat bij hem niet zozeer om de gebeurtenissen als wel om het beschrijven van de relaties tussen mensen en het doorgronden, het blootleggen van hun innerlijke drijfveren.

Lees je de achterkanttekst van De kleur van de zon dan verwacht je een thriller, een whodunnit. Niets is minder waar. De identiteit van de dader wordt door de auteur onmiddellijk, al in hoofdstuk 2,  prijsgegeven. Wat volgt is een ontdekkingsreis van de hoofdpersoon Davie op een zomerse vakantiedag door de heuvels rond zijn dorp. Hij is vastbesloten de moordenaar van Jimmy, Zorro Craig, te vinden en hem uit te horen over zijn motieven. Maar een ontmoeting met Craig lijkt bijzaak. De reis door het adembenemende, betoverende Engelse landschap is vooral een zoektocht van Davie naar zichzelf. Tijdens zijn omzwervingen is hij nooit alleen. Steeds zijn daar de ontmoetingen met anderen. Zijn er geen mensen dan is er altijd nog een zwerfhond die hem de weg wijst, niet van zijn zijde wijkt. En er is zelfs de geest van zijn gestorven vader.
Davie die nog maar kort geleden zijn zieke vader verloor, bevindt zich op de grens van zijn kindertijd naar volwassenheid. Door de gesprekken met alle voorbijgangers krijgt hij geleidelijk meer inzicht in wie hij is, in een poging ook een antwoord te vinden op existentiële levensvragen, vragen over leven en dood. Daarover gaat dit boek. In dit filmisch geschreven verhaal wordt de lezer als vanzelf meegenomen in een wonderlijke wereld waarbij de grenzen tussen realiteit en verbeelding vervagen.

Een korte samenvatting
Het is vakantie, hartje zomer. Davie wordt er door zijn moeder op uitgestuurd. Hij moet de zon in, het is het mooiste weer van de wereld. Davie vertrekt met een plunjezak van zijn pas overleden vader gevuld met wat foerage voor onderweg, zijn schetsboek, kleurpotloden, een vossenmasker en een gewei. Het zijn de tastbare herinneringen aan zijn kindertijd. Onderweg wordt hij aangesproken door zijn beste vriend Gosh die hem vertelt dat er een jongen is neergestoken. Het zou gaan om Jimmy Killen. Aangezien de familie Killen al sinds jaar en dag in staat van oorlog leeft met de rivaliserende familie Craig lijkt het duidelijk dat de moordenaar gezocht moet worden in die omgeving. Al snel wordt de naam van Zorro Craig genoemd, vooral ook als duidelijk wordt dat de jongens ruzieden om hetzelfde meisje, Maria O’Flynn.

Davie verdenkt Zorro Craig ervan zich verborgen te houden in de heuvels rond Cooper’s Hole en dat geeft zijn zwerftocht richting. Onderweg spreken dorpsgenoten hem aan, zoals de eenbenige Will Pew, de jonge priester Paddy Kelly die twijfelt aan zijn roeping en de oude tuinder Oliver Henderson wiens ruwe handen Davie doen denken aan zijn vader. Al deze soms excentrieke passanten hebben een verhaal dat Davie aan het denken zet over thema’s als leven en dood, goed en kwaad.

De priester vertelt dat hij zich als jonge jongen aangeraakt voelde door God. Eenmaal volwassen lijkt hem dat te zijn aangepraat door zijn omgeving. ‘Misschien is God gewoon een verhaal dat we onszelf graag wijsmaken,’ zo vertrouwt hij Davie toe. En Oliver Henderson bekent dat hij een moordenaar is die in de oorlog tegenstanders met zijn blote handen heeft vermoord.
Als Davie uiteindelijk oog in oog staat met Zorro Craig heeft Almond voor de lezer toch nog een verrassing in petto en valt op een bemoedigende, mooie  manier alles op zijn plek.

David Almond
David Almond, geboren in 1951 in Noordoost-Engeland, is een gelauwerd en ervaren schrijver, winnaar onder meer van de prestigieuze Hans Christian Andersen Award in 2010.


De kleur van de zon is een prachtige jeugdroman met uitmuntende dialogen en vooral heel veel sfeer. Vanwege het literaire karakter is dit poëtisch en filosofisch geschreven verhaal met name geschikt voor ervaren lezers in de bovenbouw. Een juweel voor op de boekenlijst havo en vwo!

Wilma Geldof - Het meisje met de vlechtjes

(Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 2018)

Wilma Geldof verdiepte zich in het leven van de Haarlemse Freddie Oversteegen. Freddie Oversteegen gold tijdens de Tweede Wereldoorlog als Nederlands jongste verzetsmeisje. Geldof interviewde de hoogbejaarde vrouw, die met haar zus Truus voor de verzetsgroep werkte waar later ook Hannie Schaft deel van uitmaakte. Freddie sprak liever niet meer over haar verleden, maar vond in Wilma een fijne gesprekspartner. Het zijn deze gesprekken die aan de basis liggen van Het meisje met de vlechtjes. Het verhaal van Freddie Oversteegen is dus waargebeurd, maar de schrijfster heeft het overgoten met een fictief sausje en zij heeft allerlei gebeurtenissen naar haar eigen hand gezet.

Over Het meisje met de vlechtjes
Freddie is veertien jaar oud als de oorlog uitbreekt. Ze groeit op in een communistisch gezin. Haar moeder vangt dan al enkele jaren gevluchte joden uit Hitler-Duitsland op. In 1941 worden Freddie en haar oudere zus gevraagd om deel te nemen aan het gewapend verzet. De meisjes verleiden hooggeplaatste nazi’s en lokken ze het bos in, waar ze worden gedood door verzetskameraden. Dan krijgen de zusjes zelf een pistool en Freddie slingert heen en weer tussen angst en moed, twijfel en trots. Kun je een ander mens doden zonder zelf te veranderen?  Gevaar voor verraad dreigt. Wie kan ze nog vertrouwen? En waarom sluit haar vriendje Peter zich niet bij hen aan?

Freddie Oversteegen overleed begin september vorig jaar vlak voor haar drieënnegentigste verjaardag, zonder het boek zelf te hebben gelezen.

Wilma Geldof is een getalenteerd schrijfster die met het in 2014 verschenen Elke dag een druppel gif, een Young Adult over een jongen uit een NSB-gezin, in 2015 de Thea Beckmanprijs won, een prijs die jaarlijks wordt toegekend aan het beste historische jeugdboek.

Op de website van recensent Jaap Friso, Jaapleest, staat een bespreking van Het meisje met de vlechtjes met daarin opgenomen links naar een interessant gesprek dat hij samen met Bas Maliepaard had in de vierde aflevering van hun gezamenlijke Podcast met Wilma Geldof, alsmede een interview in het weekblad Margriet van Maliepaard met Geldof over het NSB-verleden van haar vader.

Het meisje met de vlechtjes is een levensecht, boeiend verhaal, geschreven in een krachtige stijl, met als belangrijke thema’s de strijd om goed en kwaad en het recht te mogen beslissen over iemands leven. Een mooi historisch boek voor de meer ervaren lezers in de bovenbouw.

Hayley Barker - Showstealer

(De Fontein, 2018)

Vorig jaar verscheen Showstopper, het debuut van de Britse Hayley Barker. Barker schreef een spannende, politiek getinte dystopie, waarvoor ze in eigen land, maar ook daarbuiten veel succes en waardering oogstte. De geschiedenis speelt zich af in een fictief Engeland waar de samenleving wordt beheerst door onderdrukking en minachting. De heersende klasse, de zogeheten Zuiveren, verachten de Droesems die in sloppenwijken een armzalig bestaan leven.

Dwars door het verhaal loopt een broeierige liefdesgeschiedenis, het verhaal over de onmogelijke liefde tussen Ben, de zoon van een minister, en Hoshiko, een Droesemmeisje dat als trapezeartieste werkt in het circus van de wrede Silvio Sabatini. Het is een circus waar Droesems moeten optreden met gevaar voor eigen leven. Ben neemt het op voor Hoshiko en daarmee roept hij de woede over zich af van zijn machtige moeder.

Het boek kende een open einde, een slot waarmee Barker de deur bewust op een kier zette voor een vervolg. Dat vervolg is er nu onder de titel Showstealer.


Showstealer, het verhaal
Het circus van directeur Silvio is afgebrand. De daders Hoshiko en Ben zijn ontkomen en zij behoren tot de meest gezochte criminelen van het land. Voortdurend zoeken de twee geliefden manieren om met hun aanhang Londen te ontvluchten. Zo eenvoudig is dat niet. Bijna een jaar later stuiten ze telkens weer op wegversperringen. Wanneer de vrienden door de politie voor de zoveelste keer in het nauw worden gedreven neemt Ben een moedig besluit. Hij geeft zich over om de anderen te redden.

De rollen zijn vanaf dat moment omgedraaid: Ben wordt de sterattractie in de dodelijkste show aller tijden. Hij wordt gedwongen op te treden in een nieuw circus dat zijn rancuneuze moeder heeft laten herbouwen. De voorstellingen zijn nog gruwelijker en dodelijker en het publiek smult van de sadistische acts.

Net als Showstopper kent ook dit tweede deel een wisselend perspectief en is er, ondanks alle verzinsels, een duidelijke relatie met de actualiteit. De groeiende vijandigheid en het toenemende geweld tegen minderheden in haar eigen land brachten Barker ertoe dit spannende tweeluik te schrijven.


Een boek dat je in één adem uitleest, zeer geschikt voor lezers van veertien jaar en ouder.

Ransom Riggs - De kaart der dagen

(Clavis, 2018)

Met het voltooien van Bibliotheek der zielen (2015), het derde deel en tevens slot in de trilogie van de bijzondere kinderen, leek schrijver Ransom Riggs klaar met de fantasievolle, buitengewone wereld van de op drift geraakte weeshuiskinderen uit het opvanghuis van mevrouw Peregrine.

Het liep anders. Overdonderd en aangespoord door het internationale succes van de boeken, die ook leidden tot een succesvolle verfilming van deel 1, pakte Riggs de pen toch weer op. En zo verscheen tot grote vreugde van de talloze fans van deze alom bejubelde fantasy-reeks bij Uitgeverij Clavis De kaart der dagen, een geheel nieuw avontuur rond Jacob Portman en zijn bijzondere vrienden.

Een korte samenvatting van het verhaal
De bijzondere wereld en de gewone wereld lijken te versmelten. Jacob Portman is terug in zijn eigen Florida, maar dan wel in het gezelschap van de weeshuiskinderen en hun directrice mevrouw Peregrine. Jacob die zich altijd een buitenstaander heeft gevoeld, moet er nu voor zorgen dat de bijzondere kinderen onopvallend opgaan in het normale alledaagse bestaan.

Het loopt uiteraard anders. Het stel ontdekt dat Abe, de in het eerste deel zo tragisch overleden grootvader van Jacob, een geheim koesterde. Ze ontdekken een tastbaar bewijs van Abes verborgen verleden in de vorm van een bunker. Deze ontdekking zet de deur letterlijk open voor het begin van een volledig nieuw avontuur waarvoor de vrienden dwars door Amerika moeten reizen. En ook al is dat volstrekt tegen de zin in van mevrouw Peregrine, ze kunnen niet anders!


De kaart der dagen is evenals de delen in de eerder verschenen trilogie op eenzelfde manier vormgegeven. Dat wil zeggen een lijvig, stevig ingebonden verhaal, omlijst met vintage foto´s waarvan sommige voor het eerst in kleur.

Het kan handig zijn enige voorkennis te hebben. Maar voor wie dit niet geldt, is dit verhaal ook prima zelfstandig te lezen.

Het boek telt liefst 527 pagina´s. Dat hoeft de minder ervaren lezer niet af te schrikken. Riggs kan meesterlijk vertellen en trekt je onmiddellijk in een meeslepende geschiedenis waarbij je je werkelijk geen moment verveelt. Kortom, een onderhoudend verhaal dat garant staat voor heel veel heerlijke leesuurjes.

En goed nieuws voor de liefhebbers van dit genre: Riggs heeft de smaak te pakken: De kaart der dagen is het eerste deel in een tweede trilogie!

Susin Nielsen - Het ongemakkelijke dagboek van Henry K. Larsen

(Lemniscaat, 2019)

Henry (13) moet een nieuw leven op zien te bouwen. In een nieuwe stad waar niemand weet wat er is gebeurd. Stel je toch eens voor dat men HET ontdekt!

Op aanraden van zijn therapeut Cecil begint Henry te schrijven in een dagboek. Het moet hem helpen zijn verdriet en woede een plek te geven. Henry pakt de pen op, niet van harte. Het wordt een heel ongemakkelijk dagboek. Want HET is eigenlijk te heftig voor woorden.

Dankzij de (niet chronologisch) vertelde gebeurtenissen in Henry’s dagboek krijgt de lezer een beeld van de gebeurtenissen die vooraf gingen aan HET. De tijd dat Henry samen met zijn oudere broer en zijn ouders een gelukkig gezin vormde en de laatste maanden voor die noodlottige dag in april waarin de dreiging langzaam maar zeker bijna tastbaar wordt. Tot uiteindelijk het drama toeslaat: het moment van het tot dan toe onuitgesproken HET.

De moeder van Henry blijft achter en is opgenomen in een psychiatrische kliniek. Het is maar zeer de vraag of zij en Henry’s vader ooit nog gezamenlijk hun leven kunnen oppakken. Henry en zijn vader proberen hun nieuwe bestaan zin en inhoud te geven en worden daarbij geholpen door Henry's nieuwe vriend Farley, hun nieuwsgierige Indiase buurman Mr. Atapattu die ze maar curry blijft brengen en Karen, de vrouw die in hetzelfde gebouw woont en die wel héél geïnteresseerd blijkt in Henry's vader. Henry voelt zelfs vlinders in zijn buik als hij de eigenzinnige Alberta leert kennen. Maar wat zal er gebeuren zodra al deze nieuwe vrienden HET ontdekken?


Susin Nielsen is een ster in het verwoorden van de dromen, zorgen en gedachten van tieners. Dat bewees ze eerder in haar jeugdromans Wij zijn allemaal moleculen, Optimisme is dodelijk en Woordnerd. Het ongemakkelijke dagboek van Henry K. Larsen is haar pijnlijkste, meest rauwe jeugdroman tot nu toe. Dankzij een flinke dosis humor lukt het om, ondanks alle narigheid, te relativeren. De gebeurtenissen maken behoorlijk indruk. Een tragische geschiedenis die de meeste lezers niet onberoerd zal laten en die de nodige stof biedt tot bezinning.

Heel geschikt voor lezers in de onderbouw.

Oliver Reps - De dag die nooit komt

(Uitgeverij De Harmonie, 2018)

De dag die nooit komt is het relaas van de zeventienjarige filmfanaat Elias. In één lange slapeloze nacht overdenkt hij de gebeurtenissen die hem in de situatie hebben gebracht waarin hij zich thans bevindt. Hij vertelt over die dramatisch verlopen zomer, nu zo’n driekwart jaar geleden. Over de mensen die hem lief zijn. En over de demonen in z’n hoofd.

Geleidelijk ontstaat het beeld van een beschadigde jongen die niet zonder reden elke tweede donderdagmiddag een psychiater bezoekt. Zijn plotselinge woedeaanvallen en zijn agressief gedrag op school waren voor zijn moeder aanleiding hem aan te melden bij Henry. Dankzij deze Henry leert Elias Polly  kennen. Zij sprak hem aan voor diens voordeur en zij liet hem vervolgens niet meer los. Polly en zijn zusje Evi zijn ongelofelijk belangrijk voor Elias, zij geven kleur en betekenis aan zijn bestaan. Maar het lot is de meisjes minder goed gezind waarna Elias ook zichzelf niet ontziet.

De titel is een verwijzing naar de gelijknamige song van Metallica (The Day That Never Comes).

Het is een verhaal waarin de schrijver je voortdurend op het verkeerde been zet. De vele onverwachte en verrassende gebeurtenissen houden je als lezer scherp. De snelheid waarmee debutant Reps vertelt, ligt hoog, maar stoort niet. De geschiedenis verrast, ontroert en voert je in een soort van rollercoaster naar een ontluisterende, verbijsterende finale.

Dit alles maakt De dag die nooit komt tot een fascinerend leesboek waarbij je je geen moment verveelt.

Wat mij betreft een absolute aanrader voor lezers in de bovenbouw.

Elle van den Bogaart - Twee seconden

(Uitgeverij Holland, 2018)

Utrecht. Thomas de Laat heeft nog maar net zijn rijbewijs. De stoere BMW van zijn overleden vader is natuurlijk het ultieme vervoersmiddel om als achttienjarige een feest te bezoeken van school. Niet alleen om te scoren bij vrienden, maar vooral ook omdat de bloedmooie Alicia Fernandèz er zal zijn, het meisje met wie Thomas het de afgelopen weken zorgvuldig heeft aangelegd. Het kan niet anders of vanavond weet hij de Spaanse Alicia definitief voor zich te winnen.

Onderweg naar het feest in de glasfabriek gaat het gruwelijk mis. Thomas wordt gebeld door Alicia en hij kan de verleiding niet weerstaan zijn mobiel op te nemen. Hij raakt afgeleid, maakt een stuurfout en komt in botsing met een onbekend voorwerp. Of was het misschien toch een dier, of zelfs een mens? Thomas weet het niet, want de beslagen autoruiten belemmeren het zicht. In blinde paniek geeft hij gas en hij rijdt door. Aangekomen op het feest zwijgt hij tegenover zijn vrienden over de aanrijding en hij raakt al snel in de ban van Alicia met wie hij voor het eerst zoent. Maar het onderbuikgevoel blijft knagen en verandert in een steen in zijn maag wanneer hij op de terugweg witte schermen en een ambulance ontwaart in de straat waar hij eerder die avond een aanrijding veroorzaakte.

De volgende morgen stromen de berichtjes van zijn vrienden binnen op Thomas’ telefoon. In de Homeruslaan is een zeventienjarig meisje van school aangereden. Ze is in kritieke toestand overgebracht naar het ziekenhuis en wordt daar om verdere hersenschade te voorkomen in coma gehouden. De dader is doorgereden en de politie roept getuigen op zich te melden. Het slachtoffer blijkt een bekende, Dana van Remonde, een kennis ook van Alicia en de zus van Romijn met wie Thomas ooit bij Albert Heijn werkte.
Thomas besluit tegen beter weten in te zwijgen en hij sust zijn geweten met de gedachte dat het heel goed mogelijk is dat een ander schuldig is. Langzaam maar zeker raakt hij  verstrikt in een web van leugens en het is verbazingwekkend hoe het draaien en liegen over onder meer de schade aan de BMW hem steeds makkelijker afgaat.
Als de aan lager wal geraakte vader van Thomas’  beste vriend Kasper een bekentenis aflegt, omdat hij dronken achter het stuur diezelfde avond door de Homerusstraat reed, lijkt de zaak voor Thomas ten goede te keren. Maar niets is minder waar. De nachtmerrie gaat door.

Het was even stil rond Ellen van den Bogaart (1959) die in 2003 debuteerde met De gele scooter waarvoor ze destijds de Debutantenprijs in ontvangst mocht nemen van de Jonge Jury. Ze ontwikkelde zich daarna al ras tot een productief auteur. Vrijwel jaarlijks verscheen er van haar een nieuw verhaal waarbij ze net als in haar debuut (seksueel misbruik) de wat zwaardere thema’s bepaald niet schuwde. Zo gaat Krassen (2004) over het verdriet en de rouw na een zelfdoding, Prooi (2006) speelt zich af in de wereld van de betaalde seks, No deal (2012) vertelt het verhaal van een jongen die zich laat verleiden tot het smokkelen van drugs en Lijfstraf (2015) is een aangrijpende en spannende geschiedenis over homoseksualiteit.

En nu, na een pauze van drie jaar, verscheen Twee seconden, weer een typisch Van den Bogaart-boek. Het bevat alle ingrediënten die kenmerkend zijn voor het oeuvre van de schrijfster. Naast een serieus onderwerp – hoe het gebruik van een mobieltje in de auto de levens verwoest van meerdere verhaalfiguren – een geschiedenis met veel vaart, goed uitgewerkte karakters en boven alles heel toegankelijk geschreven.

De wijze waarop Thomas zichzelf en zijn omgeving voor de gek houdt, wordt door Van den Bogaart knap en geloofwaardig verwoord. Bijzonder is ook de rol van de moeder die na het overlijden van haar man niet echt in staat blijkt tot Thomas door te dringen. Zij lijkt in doen en laten naïef, maar in het slot wordt pijnlijk duidelijk dat dit slechts schijn was. Geen verhaal met een happy end, maar wel een boek dat jongeren aan het denken zet over de gevaren van de mobiele telefoon in het verkeer.

Een fascinerende en boeiende geschiedenis die noopt tot bezinning. Ik zou zeggen: heel geschikt voor lezers in het vmbo van veertien jaar en ouder.                               

Joyce Pool - Het kompas

(Lemniscaat, 2018)

Londen, 1950. Davey kan bijna niet wachten. Met negen andere seascouts zal hij Het Kanaal oversteken. In een whaler (een walvisvaarderssloep): de Wangle III. Een maand van voorbereidingen is aan de reis naar Calais vooraf gegaan. De Wangle III verkeert in puike conditie. Net voor ze op zaterdag 12 augustus uitvaren, wordt Davey ziek. Zo ziek dat hij van de dokter niet mee mag. Een week later is hij genoeg opgeknapt om zijn vrienden na hun tocht op te wachten. Maar het bootje blijft weg. Davey, de overige leden van de Seascoutgroep van het Engelse Mortlake en alle familieleden behouden aanvankelijk goede hoop op een veilige thuiskomst. Maar naarmate de tijd verloopt, wordt de hoop op een goede afloop steeds minder. De tienkoppige bemanning van de Wangle III is spoorloos verdwenen. Zelfs de BBC die landelijk bekendheid geeft aan het mysterie rond de vermiste seascouts kan daarin geen verandering brengen. Het laatste nieuws is dat de Wangle op zaterdag 19 augustus de haven van Dover is uitgesleept.
Dan, half september, worden er lichamen gevonden, aangespoeld op Texel. Na identificatie worden de ergste vermoedens bewaarheid. Het gaat om twee bemanningsleden van de Wangle III. En daar blijft het niet bij.


Het kompas is opgebouwd uit twee delen. Het eerste deel vertelt het aangrijpende verhaal van Davey en de ramp waaraan hij ontsnapte. In het tweede deel beschrijven Joyce Pool en haar man, journalist Pip Barnard, hoe zij op zoek gingen naar de geschiedenis van de Wangle III: een speurtocht die leidde naar familieleden, dwars door Engeland, Frankrijk, Duitsland en Nederland en zelfs naar Scotland Yard. Dit informatieve tweede gedeelte is door de auteur en haar levenspartner volop geïllustreerd met foto’s. Uit eigen collectie, maar ook met historisch beeldmateriaal van diverse instanties.

Joyce Pool (1962) woont op Texel waar ze maatschappijleer geeft aan middelbare scholieren. Als schrijfster heeft ze een voorkeur voor het schrijven van historische romans. Titels als Vals beschuldigd (2000), Sisa (2002) en De castraat (2013) werden lovend ontvangen door recensenten. Ze excelleert ook in hedendaagse jeugdboeken wat ze bewees met Groeten uit Londen (2007). Haar echtgenoot Pip Barnard met wie ze samenwerkte voor het tweede deel van Het kompas schreef met name over lokale historie.

Een absolute aanrader voor de liefhebber van spannende, avontuurlijke  en historische verhalen. Het verhaal is zo geschreven dat je alle gebeurtenissen meemaakt door de ogen van Davey. Dat maakt dat je je prima kunt inleven in het innerlijk van deze hoofdpersoon. Door het dramatische onderwerp en de directe manier van vertellen worden jongeren in de onderbouw door dit verhaal beslist geraakt.

Leslie Connor - De waarheid volgens Mason Buttle

(Lemniscaat, 2018)

Mason Buttle is een alleraardigste jongen met een verstandelijke beperking. Met zijn oom Drum en zijn oma woont hij op een appelboerderij. Daar leeft ook nog Shayleen, een wereldvreemd en koopziek meisje dat bezit nam van Masons kamer nadat zijn oom haar uit medelijden had opgepikt in het plaatselijke café. Masons moeders is enige jaren geleden verongelukt en toen vervolgens ook nog de appeloogst mislukte, was de zin eraf bij de familie en verkocht oom Drum een deel van de boomgaard aan een projectontwikkelaar t.b.v. woningbouw. Het resterende land en de boerderij zijn sindsdien ernstig verwaarloosd.

Mason is op school dikwijls te vinden in de Stooz, de kamer van juf Blinney. Als zorgcoördinator heeft zij Masons vertrouwen gewonnen. Dat is nodig, want Mason heeft op school niet alleen veel ondersteuning nodig, hij worstelt ook met zijn gevoelens omdat zijn beste vriend Benny meer dan een jaar geleden dood werd gevonden in de boomgaard, onderaan de ladder van hun zelfgemaakte boomhut. De politie plaatst vraagtekens bij Benny’s overlijden en inspecteur Baird laat Mason niet met rust, vooral ook omdat hij de laatste was die zijn vriend in  leven zag. Het valt Mason niet mee de gebeurtenissen die vooraf gingen aan het fatale ongeluk goed op een rijtje te krijgen. De inspecteur gaf hem daarom een schrift en hoopt dat Mason door erin te schrijven zijn gedachten kan ordenen. Dat is een absolute misvatting, want Mason heeft een ernstige vorm van dyslexie. Juf Blinney laat hem niet voor niets werken op de computer waarop ze een programma voor spraakherkenning (‘de draak’) heeft geïnstalleerd. Geregeld ‘vertelt’ Mason de draak zijn verhalen.

In de Stooz maakt Mason kennis met nog andere jongeren met een ondersteuningsbehoefte. Met de tengere Calvin Chumsky sluit hij vriendschap en het duurt niet lang of de twee jongens zijn onafscheidelijk. Ze zijn dikwijls te vinden bij Mason thuis waar ze een in verval geraakte voorraadkelder hebben omgebouwd tot een schuilplaats en een soort van geheime ontmoetingsplek. Daar voelen ze zich veilig voor Matt Drinker, een vervelende buurjongen die hen voortdurend bespot en bekogelt met appels uit de boomgaard.

Tijdens een wilde achtervolging door Matt en diens vrienden raken Mason en Calvin van elkaar gescheiden. Als blijkt dat Calvin die nacht niet thuiskomt, gaan alle alarmbellen rinkelen en neemt de geschiedenis een wel heel bijzondere wending.


De waarheid volgens Mason Buttle is een fascinerend en boeiend verhaal voor jongeren in de onderbouw. Mason Buttle is een heerlijk kind. En ook al mist Mason het verstand van zijn leeftijdsgenoten, het zal de lezer weinig moeite kosten deze bijzondere jongen in het hart te sluiten.
Schrijfster Leslie Connor woont in Connecticut, Amerika. We kennen haar van het bij Lemniscaat eerder verschenen De gevangenisfamilie van Perry T. Cook.

Marloes Morshuis - De schaduwen van Radovar

(Lemniscaat, 2018)

Stel je eens voor. Een samenleving waarin je voortdurend wordt beoordeeld middels punten, scores die je positie bepalen. Families die hard genoeg werken en zo voldoende punten verdienen, klimmen letterlijk op in de stad. Wie teveel minpunten scoort, eindigt als Ondergronder, of erger nog in een Onderwijk. De regels in de stad zijn streng. Zo mag niemand zonder toestemming naar buiten, zijn planten en dieren verboden en leveren onvoldoendes op school ook minpunten op.
De hoofdpersoon in het nieuwste verhaal van Marloes Morshuis, Jona, woont met haar ouders, broertje en oma in Sterrenlicht, een van de enorme flats van Radovar. De inwoners van deze grijze stad zijn volledig in de greep van de familiescore.

Het grootste deel van de mensen in Radovar heeft zich naar het systeem geschikt. Wie hard werkt, kan een luxe leven leiden. Maar doe je niet mee, dan stort je je hele familie in het verderf. Daarom zwijgt Jona. Ze protesteert niet, maar onttrekt zich zoveel mogelijk aan het Sterrenlichtbestaan. Haar enige vriend is de vreemde klusjesman Zalman, die geïsoleerd diep onder de grond woont.
Maar dan maakt Jona hardhandig kennis met de schaduwkanten van Radovar. Zo moet oma verplicht naar een 75-plus-gebouw en blijken de schoonmaakploegen van de Grijze Brigade niet alleen de straten schoon te vegen. Als Jona stiekem naar buiten sluipt en de zwerfjongen Kilian tegenkomt, ontdekt ze via hem steeds meer negatieve kanten van het dictatoriale systeem. Diep in haar broeit het verzet en langzaam maar zeker raakt ze betrokken bij een verzetsgroep die de ware aard van Radovar wil onthullen. Jona ontdekt dat de schaduwen van de stad meer verbergen dan ze dacht en komt in groot gevaar.


Marloes Morshuis (1970) schrijft graag spannende verhalen die jongeren meenemen naar een andere wereld en die ze tegelijk ook met andere ogen naar hun eigen wereld laat kijken. Morshuis lijkt met haar derde boek definitief te hebben gekozen voor jeugdboeken met een duidelijke boodschap, verhalen met maatschappijkritische thema’s, onderwerpen die de lezer aan het denken zetten. Was haar debuut  Koken voor de keizer (2015) een spannend, fantasierijk en sprookjesachtig geschreven verhaal, Borealis (2016) is een ecothriller waarin een naderende wereldwijde milieuramp centraal staat. En De schaduwen van Radovar is een verontrustende dystopie over een dictatuur die absoluut overeenkomsten vertoont met het hedendaagse China, alwaar de overheid  haar staatsburgers wil opnemen in een database en met behulp van sociale scores, bepaald door goed en slecht gedrag, de mensen wil belonen en straffen.


Al met al kunnen we spreken van een geslaagde jeugdroman voor lezers van twaalf jaar en ouder, een spannend verhaal dat bovendien meer dan genoeg stof tot nadenken geeft. De gebeurtenissen zijn geloofwaardig en maken een echte indruk. Morshuis heeft haar vorm gevonden en laat zien het schrijven absoluut in haar vingers te hebben.

Inez van Loon - Mathilde, ik kom je halen

(Clavis, 2018)

Inez van Loon, die we onder meer kennen van de verhalen in de met veel flair geschreven Skatewisereeks schreef een realistisch verhaal over de jeugdjaren van haar grootouders die aan het begin van de twintigste eeuw opgroeiden in de Rupelstreek, een streek in de provincie Antwerpen, thans vooral bekend om haar natuur en een uitgebreid netwerk van wandel- en fietspaden. Eeuwenlang werd er klei ontgonnen, getuige de overgebleven steenbakkerijen.

Nadat de moeder van de dertienjarige Mathilde is overleden kiest haar vader voor een jonge minnares. Daarbij zit zijn dochter hem in de weg en hij besluit haar onder te brengen bij familie in de Belgische Rupelstreek, werkzaam in de steenindustrie.
Mathilde deelt  het piepkleine huisje van haar oom en tante met nog eens negen kinderen en zij schrikt van het zware en armoedige leven. Al snel blijkt dat haar oom schulden heeft bij de steenbakkersbaas en het is onvermijdelijk dat ook Mathilde zal moeten werken voor kost en inwoning. Van klein tot groot, iedereen werkt keihard mee.
Mathilde wordt aangesteld als afdrager. Samen met een groep veelal jonge kinderen draagt zij duizenden stenen per dag over de droogplaats. Kobe, de meesterknecht, zorgt ervoor dat de aandacht van niemand verslapt. Met harde, nietsontziende hand regeert hij op de werkplaats en daarbij toont hij bijzondere belangstelling voor Mathilde die hij ervan verdenkt de arbeiders tegen hem op te zetten.
Als de jonge Fonske door uitputting ernstig ziek in het hospitaal wordt opgenomen en het sluimerende verzet, aangemoedigd ook door de socialistische huisarts in het dorp, groeit neemt Mathilde een moedig besluit. Geholpen door haar vriend Adriaan vlucht ze naar Antwerpen waar het haar lukt een baan te vinden als dienstbode bij de voorname familie Lestrieux. De heer des huizes bestiert een goedlopend chocoladebedrijf en voor een nieuw te openen chocolaterie op de Keyserlei zoekt hij een medewerkster voor het fijne werk. Mathilde aanvaardt haar nieuwe baan en werkt zich op tot een kundig en gewaardeerde kracht.
Als in 1914 de Eerste Wereldoorlog begint, staat ze plotsklaps oog in oog met Adriaan die soldaat is geworden in het Belgische leger. Hij helpt haar opnieuw te ontkomen uit de stad die inmiddels zwaar te lijden heeft onder het oprukkend oorlogsgeweld van de Duitsers.


Van Loon schreef met Mathilde, ik kom je halen een prachtig eerbetoon aan de honderdduizenden naamloze kinderen die overal op de wereld, in heden en verleden, slachtoffer zijn geworden van kinderarbeid. Het verhaal is zoals gezegd gebaseerd op het leven van haar Vlaamse grootmoeder.
De directe en vlotte manier van vertellen, de vele spannende gebeurtenissen en natuurlijk het dramatische onderwerp missen hun effect niet en zorgen ervoor dat je als lezer geboeid raakt en het boek in een ruk uitleest. Het verhaal is niet alleen spannend, maar geeft ook een goed beeld van het leven bij de start van de vorige eeuw op een steenbakkerij.

Zeer geslaagd en de moeite waard voor lezers vanaf elf jaar.

Claire Christian - Een schitterende chaos

(Lemniscaat, 2018)

'Weet je wat de Japanners doen met gebroken servies?’ Robbie kijkt me aan. “Kintsukuroi” noemen ze dat. Ze vullen de barsten tussen de porseleinscherven op met goud. Brengen het terug in de oude staat, en toch is het nieuw. Ze vinden dat de barsten het mooier maken, waardevoller.’


Ava is kwaad op iedereen in de wereld sinds de zelfdoding van haar beste vriendin Kelly. Ze maakte zichzelf onmogelijk op school en - hoe geliefd ze ook is - het geduld van de mensen om haar heen raakt op. Ze voelt zich eigenlijk alleen prettig als ze bij de Magic Kebab werkt.

Gidion is Ava’s tegenpool: een in zichzelf gekeerde jongen, kind van twee moeders, die zich het liefst terugtrekt in zijn eigen wereld, omringd door zijn lp’s. Hij uit zich het best in zijn zelfgeschreven gedichten, poetryslam. Als hij zich tussen de mensen moet begeven is hij bang voor een paniekaanval. Niet voor niets loopt hij al jaren bij een psychiater. Na de zoveelste mislukte sollicitatiepogingen wordt hij bij Magic Kebab aangenomen als bordenwasser.

In dat louche restaurant groeit de sympathie, het wederzijds respect tussen Ava en Gideon. Er ontstaat een voor beiden onverwachte, bijzondere vriendschap waarin de twee elkaar aanvullen en versterken, accepteren dat ze zijn wie ze zijn zonder dat je jezelf helemaal hoeft weg te stoppen. Het helpt Ava bij de verwerking van de dood van Kelly en Gideon ontwikkelt gaandeweg steeds meer zelfvertrouwen.


Het verhaal is geschreven vanuit een wisselend perspectief. Beurtelings komen Ava en Gideon aan het woord. Deze twee hoofdpersonen worden behoorlijk goed uitgediept. Daarbij staan hun gedachten en gevoelens centraal en dat maakt dat ze ook echt gaan leven, dat je je als lezer prima kunt inleven in hun innerlijk.

Een fascinerende, authentieke geschiedenis van een talentvolle duizendpoot. Claire Christian blogt en maakt podcasts en theater. Ze is internationaal gevierd als toneelschrijfster en kreeg vijfsterrenrecensies voor haar regiedebuut. Christian won met haar manuscript de prestigieuze Australische ‘Tekst Prize’ – een aanzienlijk geldbedrag - en de zekerheid van uitgave van haar werk.

Zeer de moeite waard voor lezers van vijftien jaar en ouder.

Paul Mosier - Bestemming onbekend

(Lemniscaat, 2018)

Rider, bijna dertien jaar oud, heeft in haar nog jonge leven al veel ellende moeten doorstaan. Haar moeder ging zich te buiten aan het gebruik van drugs totdat ze levenloos in een openbaar toilet werd aangetroffen. Haar vader is onbekend en daarom heeft haar weinig empathische grootmoeder haar opgevoed. Maar nu is oma ook dood en dus heeft Jeugdzorg bepaald dat Rider verhuist naar een oudoom in Chicago, het enige nog in leven zijnde familielid. Het is een bejaarde man die ze nooit eerder heeft ontmoet. ‘Hij moet nog vijf jaar leven, anders beland ik in de pleegzorg.’ Deze grote onbekende woont in Chicago en om daar te komen wordt Rider in Californië op de trein gezet voor een dagenlange reis. Tijdens de reis wordt ze begeleid door een medewerkster van de spoorwegmaatschappij, Dorothea.

Rider heeft weinig bagage meegenomen: enkel een rugzak, wat geld voor eten voor onderweg – dat ze op de eerste dag al uitgeeft – en een doos met iets belangrijks erin. Hoe moet ze al die dagen doorkomen? En waar haalt ze iets te eten vandaan?

Gedurende de reis komt Rider erachter dat de trein een wereld op zich is, met bijzondere bewoners die ze gaandeweg beter leert kennen en met wie ze onderweg haar dertiende verjaardag viert.

‘De mensen aan tafel voelen als familie. Als ik mijn familie zelf kon kiezen zou hij precies zo zijn. Dit is het gevoel dat een familie elkaar zou moeten geven op verjaardagen. Geen ambulances, geen drama’s, geen teleurstellingen.
Pas na drie stukken taart en twee koppen koffie lukt het me de woorden dank je wel uit te brengen.
Ik ben nu een tiener. Maar dat is niet precies wat het is, maar ik denk dat het iets te maken heeft met deze trein.’

De oude Carlos, Neal van de snackbar, Bonzo, de padvinder die van gedichten houdt, en Dorothea, het zijn mensen om nooit te vergeten. Maar een treinreis is ook tijdelijk, dus Rider moet onvermijdelijk loslaten, zal van iedereen weer afscheid moeten nemen. De indruk die haar nieuwe vrienden achterlaten is echter onuitwisbaar.

Vlak voordat de trein op de plaats van bestemming aankomt, wordt duidelijk wat de inhoud van de doos is die Rider koestert. Het is de as van haar moeder die ze verstrooit in het bijzijn van Dorothea en Neal in een bos in de nabijheid van het spoor. Hiermee begraaft ze haar woelige verleden en richt ze zich op een vooralsnog ongewisse toekomst.

Bestemming onbekend is een geweldige jeugdroman die uitblinkt door de constructie, stijl en de prachtige personages, mensen die als vanzelf loskomen van het papier en echt voor je gaan leven, mensen om van te houden. Een voortreffelijke, onvergetelijke geschiedenis over afscheid nemen en een mogelijk nieuw begin, een verhaal dat zelfs de meest nuchtere lezer beslist niet onberoerd laat.

Alles klopt in dit meeslepend verhaal dat, om aan te sluiten bij de plaats van handeling, ook nog eens leest als een trein. Complimenten verder voor de prachtige vormgeving door de Japanse illustrator Ryo Takemasa.

Wat mij betreft nu al een van de mooiste boeken van 2018.

Caja Cazemier & Martine Letterie, Made by Indira

(Ploegsma, 2018)

In Made by Indira lezen we beurtelings de belevenissen van de Nederlandse Terra en de Indiase Indira. De meisjes zijn in alles tegenpolen. Terra houdt van shoppen. Al haar geld gaat op aan nieuwe kleding en als ze die goedkoop kan scoren zoals bij de Fourmark (een subtiele verwijzing naar de Primark?) dan is dat natuurlijk helemaal top!

Indira heeft geen cent te makke en al helemaal geen tijd om te winkelen. Zij is in haar geboorteland India geronseld om in een spinnerij te gaan werken. Ze heeft goede hoop om zo de schulden van haar familie af te kunnen lossen. Maar de mooie beloften van de fabriek blijken allemaal leugens te zijn geweest.
Bij een reis naar India ontdekt Terra dat er een heel verhaal zit achter de kleren die ze koopt. Een verhaal dat niet echt mooi is.


Cazemier en Letterie vonden elkaar vaker bij het schrijven van een boek. Zo verschenen van dit schrijversduo eerder de dubbelportretten Familiegeheim (Ploegsma, 2011) en Keerzijde (Ploegsma, 2014), verhalen waarvoor ze samen de inhoud bedachten en die ze vervolgens beurtelings schreven vanuit een wisselend perspectief. Cazemier schreef over het heden, Letterie nam de historische gebeurtenissen voor haar rekening.
In het voorjaar van 2017 reisden de dames, inmiddels behoorlijk op elkaar ingespeeld, dankzij een reisbeurs van het Nederlands Letterenfonds naar India om op locatie research te doen voor hun nieuwe project over kinderarbeid in de kledingindustrie.

Made by Indira is een aanklacht tegen de kinderarbeid en de uitbuiting van werknemers in de kledingindustrie, zoals die tot op de dag van vandaag plaatsvindt in landen als India. Het verhaal wil jonge mensen aan het denken zetten, hen bewust maken van de prijs die wordt betaald door meisjes als Indira op het moment dat wij voor weinig geld hier in het westen een kledingstuk kopen.

Zonder al te belerend over te komen schetsen de auteurs een treffend beeld van de misstanden in de Indiase kledingindustrie, een systeem dat in stand wordt gehouden zolang wij ons laten verleiden tot de aankoop van goedkoop textiel. Maar er gloort hoop aan de horizon voor meisjes als Indira, mede dankzij de inzet van organisaties als Save en Mondiaal FNV.

Cazemier en Letterie zijn ervaren schrijvers. Vooral Cazemier was de afgelopen jaren buitengewoon productief. Haar boeken vielen in de smaak bij de lezers van de Jonge Jury  en ze werd dan ook meerdere malen genomineerd. Tien jaar geleden (2008) won ze de hoofdprijs met Vamp (Ploegsma, 2006).

Made by Indira is weer zo’n typisch Jonge Jury-boek dat makkelijk leest, heel geschikt ook voor de minder ervaren lezers in de onderbouw. Maar wel een verhaal met een boodschap.

Hayley Barker - Showstopper

(De Fontein, 2018)

Uitgeverij De Fontein lijkt goud in handen te hebben met de uitgave van Showstopper, het debuut van de Britse Hayley Barker. Barker was achttien jaar lang docente Engels op een middelbare school en ze schreef een beklemmende dystopie, een verhaal dat je vanaf de eerste bladzijde bij de strot grijpt en je vervolgens meer dan vierhonderd pagina’s lang in een aangename wurggreep houdt.

Strijd op leven en dood
Engeland wordt geregeerd door de Zuiveren, de heersende klasse. Deze elite bestaat enkel en alleen uit autochtone landgenoten. Iedereen die niet zuiver Engels is, is allang verbannen naar de sloppenwijken. Deze zogeheten Droesems worden in toenemende mate beperkt in hun vrijheden en zij leven een armoedig, triest bestaan. Hoshiko is een Droesem en zij is als trapezeartieste de absolute sterattractie van het gevaarlijkste circus van Engeland, een circus dat geleid wordt door de wrede Silvio Sabatini. Ter vermaak van de Zuiveren treedt Hoshiko op samen met de kinderen van andere minderheden. De voorstellingen zijn bepaald niet ongevaarlijk. Zo ontbreekt er een vangnet bij de act van Hoshiko, dit tot groot vermaak van het publiek. Er vallen geregeld slachtoffers gedurende de shows en de autochtone elite smult. Hoe meer doden, hoe beter. En anders helpt het publiek wel een handje. Zelden bereikt dan ook een lid van het Droesemcircus de volwassen leeftijd.

Wanneer Ben, de zoon van een machtig minister, de voorstelling bezoekt, wordt hij op slag verliefd op Hoshiko. Hij is vastbesloten haar te redden uit het circus. Dat is natuurlijk niet eenvoudig. En daarbij komt: heeft Ben de moed het systeem aan te klagen dat zijn moeder als overheidsdienaar in stand houdt? Een moeder die vastbesloten is het Droesemprobleem, mocht zij het leiderschap krijgen van haar partij, voor eens en voor altijd op te lossen?


Showstopper is meer dan enkel en alleen een spannend verhaal. De schrijfster maakt met deze Young Adult een duidelijk statement tegen de toenemende ontwrichting van onze moderne samenleving als gevolg van angst, haat en geweld jegens minderheden, vreemdelingenhaat niet alleen in haar geboorteland Engeland.

Bij het schrijven van het boek heeft de auteur zich duidelijk laten inspireren door de wreedheden die men destijds beging met slaven in het circus ten tijde van het Romeinse rijk.
De hoofdstukken zijn beurtelings geschreven vanuit het perspectief van Hoshiko en Ben en dat maakt dat je als lezer uitstekend mee kunt leven met deze twee belangrijkste personages, verhaalfiguren die door de schrijfster - het moet gezegd - met al hun emoties en onzekerheden authentiek en knap zijn neergezet.  De geschiedenis biedt meer dan voldoende aanknopingspunten tot bezinning en een levendige discussie in de klas over racisme en discriminatie ligt voor de hand.

Showstopper is het eerste deel in een tweeluik waarvan we nu al gevoeglijk kunnen aannemen dat het een absolute hit wordt, mede dankzij de zorgvuldig geregisseerde en uitgekiende publiciteitscampagne van Uitgeverij De Fontein. Het is wel duidelijk: een verfilming zal zeker niet lang op zich laten wachten!

Klik hier voor de Engelse boektrailer.