Marjolijn Hof - De regels van drie

Marjolijn Hof (Amsterdam, 1956) is een ervaren schrijfster. Zij won in het verleden onder meer een Gouden Griffel en een Gouden Uil voor Een kleine kans (2006). Het boek werd in liefst vijftien talen vertaald en kreeg in 2011 een verfilming, getiteld Patatje Oorlog. In 2013 verscheen van Hof De regels van drie. Ook deze jeugdroman met als belangrijke thema’s ouder worden en de dood werd lovend ontvangen en won een jaar later de Woutertje Pieterseprijs. Nu, bijna tien jaar later, staat deze tijdloze geschiedenis opnieuw in de belangstelling nadat bekend werd dat het verhaal is uitverkoren als boek voor Nederland Leest Junior 2022 dat als thema 'Oud worden, jong blijven' heeft.

Over het verhaal

Opi Kas, de overgrootvader van de tweeling Linde en Twan woont al jaren in IJsland. Hij leefde daar ooit een leven als visserman. Hij bewoont een oud krakkemikkig huisje en is helemaal op zichzelf aangewezen. Zijn gezondheid laat hem echter in toenemende mate in de steek. Mag het ook als je dik over de negentig bent? Svanna, een buurvrouw, helpt hem daarom zo goed en zo kwaad als het gaat. Maar ze heeft besloten dat het zo niet langer kan en ze heeft zijn Nederlandse familie ingelicht. En dus zijn opa’s dochter, zijn kleindochter en de twee achterkleinkinderen naar IJsland gereisd met het doel hem mee te nemen naar Nederland.

Dat ziet opi Kas helemaal niet zitten. Hij laat zijn achterkleinzoon weten dat hij niet van plan is te eindigen in een verzorgingstehuis of ziekenhuis. Hij wil baas zijn over zijn eigen leven. Bovendien: zo lang heeft hij niet meer! Opi heeft een plan. En Twan moet hem daarbij helpen. Hij wil op een onbewaakt moment de naburige bergen in trekken om daar te sterven.

Langzaam wint hij het vertrouwen van zijn achterkleinzoon. Het zijn de mannen die samenzweren tegen de takketrutten. Het geheim drukt zwaar op het geweten van Twan en hij besluit een van de takketrutten, zijn tweelingzus, in vertrouwen te nemen. Die geeft zich schoorvoetend gewonnen. Vanaf dat moment spannen de kinderen met hun overgrootvader samen en worden in het geheim voorbereidingen getroffen voor de vlucht.

Zie hier in grote lijnen het verhaal zoals Marjolijn Hof het vertelt in De regels van drie. De titel van het boek verwijst naar een belangrijke regel in Het Grote Survival Handboek dat Twan als een soort van bijbel voortdurend bij zich draagt. Een mens neemt meestal binnen drie seconden een besluit. Daar hangt je leven van af. Tegen beter weten in leest Twan zijn overgrootvader geregeld voor uit het Handboek. Stel je toch eens voor: de tips kunnen hem straks in de zombiebergen, zoals Twan het loerende en onheilspellende gebergte aan de rand van het dorp noemt, mogelijk van pas komen.

Marjolijn Hof bewijst wederom dat ze geweldig kan schrijven. De wijze waarop ze de verschillende verhaalfiguren neerzet is meesterlijk gedaan. Ontroerend is de vriendschap die zich al rap ontwikkelt tussen de kreukelige oude man en de jonge jongen. Mooi ook hoe Hof de onderlinge relaties verder uitdiept. Aanvankelijk mist Twan zijn zus die voor het eerst ongesteld is geworden en daarom een kamer moet delen met haar moeder en oma.

‘Ik miste Linde. Zij en ik begrepen elkaar meestal. Ik zei iets en Linde zei iets en het leek op gooien en vangen, zo snel dat niemand ons kon volgen.’

Prachtig ook zijn de sfeerbeschrijvingen van het IJslandse landschap en het barre klimaat. Vlak voordat opi uit het leven van zijn familie verdwijnt, laat hij de tweeling nog weten:

‘Aan het eind van de regenboog staat een pot met goud. Daar wil iedereen naartoe. Ik doe het op mijn manier. Ik ga niet naar het eind van de regenboog, maar naar het eind van het noorderlicht!’ Waarop Linde fijntjes antwoordt: ‘U denkt zeker dat we alles geloven, (…) We zijn geen kleine kinderen meer. ‘

En daarmee maakt Hof duidelijk dat haar verhaal niet alleen gaat over vriendschap, familie en de dood maar ook over volwassen worden. Afscheid nemen, sterven, het hoort bij het leven. Opi Kas verkiest het te doen op zijn manier. Of zijn keuze het beste is?

‘Hij wil niet gevonden worden,’ laat Twan zijn zus aan het eind van de geschiedenis weten.

‘En ze weten niet op welke berg ze moeten zoeken,' zei Linde.

‘Het barst hier van de bergen.'

Ik zei iets en Linde zei iets en het leek op gooien en vangen.

‘Weet jij wat het beste is?’ vroeg ik.

‘Weet jij het?’ vroeg Linde.

‘Ik denk dat het beste niet bestaat,' zei ik.

Marjolijn Hof op haar best. Met De regels van drie toont zij zich een groot schrijfster met een scherp inzicht.

Een boek met ontegenzeggelijk literaire kwaliteiten.

Zeer de moeite waard voor lezers vanaf tien jaar. Liefst met enige leeservaring.

Hof, M. (2013) De regels van drie. Amsterdam/Antwerpen: Querido. Isbn 978 90 451 1467 7 € 13,50, 120 blz.