Politie niet betreden - toegankelijke jeugdthrillers van De Fontein voor lezers in de onderbouw

Dit artikel verscheen eerder in Levende Talen Magazine, nummer 7 jaargang 2023.

Enkele jaren geleden brak ik een lans voor de jeugdthrillers ‘Politie niet betreden’ van uitgeverij De Fontein in Utrecht. De verhalen zijn behoorlijk populair onder grote groepen lezers en zijn met name interessant voor jongeren die minder makkelijk zijn te verleiden tot het lezen van een boek. Anno 2023 heeft de reeks bepaald niet aan populariteit ingeboet, getuige ook het groot aantal stemmen dat Jonge Jury-lezers uitbrachten op twee Politie niet betreden-uitgaven: Geen weg terug van Elvin Post en Game on. De laatste titel eiste uiteindelijk de hoogste eer op. Schrijfster Cis Meijer won er de prijs van de Jonge Jury 2023 mee en zij is hiermee de derde Politie niet betreden-auteur op rij die De Fontein aan de hoofdprijs hielp. Margje Woodrow (Fake Trip, 2021) en Mel Wallis de Vries (Wild ,2019; Pijn, 2018; Schuld, 2017; Shock, 2016; Wreed, 2015; Klem, 2014 en Vals, 2012) deden het liefst acht maal eerder.

Een bizar spel

De hoofdpersonen in Game on ontvangen een geheimzinnige uitnodiging om mee te doen aan een populair YouTube-spel: Breakpoint. Deelname biedt uitzicht op het winnen van een behoorlijke som geld en dat trekt de nieuwsgierige Noor, de ambitieuze Sky, de knappe Eline, gezelligheidsdier Daan en de sportieve Jordi over de streep. De finale van het spel zal plaatsvinden in een afgelegen landhuis.

Natuurlijk loopt het compleet anders. De uitnodiging blijkt de start van een gruwelijk spel. Sky verdwijnt spoorloos van het toneel en de overige vier moeten alles op alles zetten om hun vriendin te redden. Hoever zijn ze bereid te gaan? De onderlinge verhoudingen worden beproefd, de vriendschap komt onder zware druk te staan. Wie heeft het op hen gemunt en waarom?

Game on heeft dezelfde ingrediënten als de meeste andere delen in de Politie niet betreden-serie: een wisselend perspectief, een hoog tempo van vertellen, een misdaad, een onbekende dader en een verrassende ontknoping. Cis Meijer weet wat er speelt onder jonge mensen, kan zich uitstekend verplaatsen in de doelgroep. De slimme marketing van De Fontein (denk onder meer aan het karakteristieke Politie niet betreden-elastiek en de bloedspetter op de rug van het boek) maakt het verder af.

Schrijfster Cis Meijer (Heemskerk, 1970) woont met haar gezin in Amsterdam. Ze studeerde af in film- en televisiewetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en werkte als video-editor bij SBS6. Op de schrijfopleiding Script+ leerde zij verhalen schrijven voor kinderen. In 2014 verscheen haar eerste jeugdthriller Verdoofd bij De Fontein. Dit boek was een van de vijftien genomineerden voor de Hebban Crimezone Beste Young Adult Thriller 2014. Jacht (2020) werd genomineerd voor de Prijs van de Jonge Jury. Op het moment dat u dit artikel leest, ligt er alweer een nieuw boek van Cis Meijer op de plank: No escape, ook weer verschenen als Politie niet betreden-boek.

Wat zou jij doen?

Wat zou jij doen als je een tas met 80.000 euro vindt? Schrijver Elvin Post schreef een spannend verhaal over dit duivels dilemma.
Wanneer Eva en haar vriendinnen Anna, Fleur en Kim middenin de nacht na een schoolfeest naar huis fietsen, stuiten ze op een auto die met geopende portieren op de weg staat. Ernaast liggen twee mannen in een grote plas bloed. Als Eva de politie wil bellen, ziet Fleur een tas met geld in de auto. Hoewel Eva en Anna er geen goed gevoel bij hebben, neemt Fleur de tas mee. Maar dan blijkt dat een van de mannen nog leeft. Hij hoort bij een groep zware criminelen…

Elvin Post schreef met Geen weg terug zijn eerste roman voor jongeren. Een spannende, nieuwsgierig makende proloog zorgt ervoor dat je als lezer onmiddellijk gevangen raakt door het verhaal waarna de gebeurtenissen elkaar in een hoog tempo opvolgen. Dankzij het wisselend perspectief krijgt de lezer een goed beeld krijgt van het gedachtengoed van twee van de vier hoofdpersonen: Eva en Anna.

Post heeft een aangename, beeldende wijze van vertellen en hij slaagt er uitstekend in de verhaalfiguren met hun uiteenlopende thuissituaties goed te portretteren. De geschiedenis speelt zich af in Rotterdam en heeft aan het eind nog een verrassend plot.

Post (Rotterdam, 1973) schreef meerdere thrillers voor volwassenen en won in 2004 als jongste schrijver ooit de Gouden Strop met Groene vrijdag. Met Roomservice won hij de Diamanten Kogel, de belangrijkste Vlaamse thrillerprijs. Zijn werk is uitgegeven in het Duits, Frans, Spaans, Turks, Hebreeuws en Indonesisch.

In gesprek met de uitgever

Hoe verklaart De Fontein zelf de blijvende waardering voor de Politie niet betreden-boeken? Ik vroeg het aan Anne-Marie Zegers, Brandmanager Kind & Jeugd bij VBK|Media, Uitgeverij De Fontein.

Zegers: ‘De Fontein staat voor leesplezier en we horen terug van lezers dat juist deze boeken leuk zijn om te lezen. De boeken zijn laagdrempelig. Alle Politie Niet Betreden-auteurs kunnen zich goed  inleven in de doelgroep (tieners van dertien jaar en ouder). De personages zijn goed uitgewerkt waardoor ze ‘echt’ gaan leven voor de lezer die zo het gevoel krijgt onderdeel te zijn van het verhaal. Wat verder helpt, is dat we best veel titels in de reeks hebben. Het bingen is daardoor goed mogelijk, lezers kunnen lekker doorlezen. Ook het elastiek om de boeken is een must have-item geworden.’

Kijkende naar de geschiedenis van deze serie: wat doet de uitgever om zichzelf te vernieuwen, is er tot nog toe gebeurd?

Zegers: ‘Onlangs zijn drie Politie Niet Betreden-titels in het Engels verschenen om in te spelen op de trend om Engelstalige boeken te lezen. We geven ook jeugdthrillers uit gericht op een iets jongere doelgroep (11+) om de lezer al vroeg aan de reeks te binden. Ook kijken we naar de mogelijkheden van novelles. Verder zoeken we naar andere manieren van verhalen consumeren. Veel van onze titels zijn als e- of audioboek verkrijgbaar. En van Kater geschreven door Margje Woodrow is een podcast verschenen, een opstap naar het lezen van het boek. Dat lijkt in de smaak te vallen. Binnen een week stond deze podcast op nummer 2 in de Spotify-charts.’

Wat kun je zeggen over de doelgroep?

Zegers: ‘Het is een lastige doelgroep om tot lezen aan te zetten. Er is veel concurrentie van andere vrijetijdsbestedingen. Door op trends in te spelen als Engels lezen, bingen en gewoon toffe en spannende boeken te maken, proberen we ze toch zo ver te krijgen. Gelukkig lijkt dat met onze Politie Niet Betreden-boeken goed te lukken.’

Wat wil de uitgever verder nog kwijt?

Zegers: ‘We pleiten bij De Fontein voor leesplezier! Er zou vanuit de overheid en het onderwijs meer nadruk moeten liggen op het leesplezier en het genieten van verhalen. De leerlingen zouden veel meer zelf de keuze moeten krijgen wat te lezen. Zodra een puber iets ‘moet’, is de lol eraf. Dus laat de lijst voor wat het is en laat die kids lezen wat ze willen, kilometers maken, genieten van verhalen. Of dat nou een Donald Duck is, een jeugdthriller of zwaar literair werk. Als ze maar lezen!’

Tot besluit

Vanaf september kunnen leerlingen in de onderbouw weer aan de slag met een nieuwe jaargang van de Jonge Jury, het grootste leesbevorderingsprogramma voor onderbouwleerlingen uit vmbo, de havo en het vwo. De leestips, peer-to-peer adviezen van het Jonge Jury Boekgenootschap, worden in december bekendgemaakt.

De kans is groot dat de jeugdthrillers van De Fontein wederom goed scoren en dat is prima. Ik deel de visie van Zegers dat het zeker in de onderbouw belangrijk is dat jongeren (weer) blij worden van het lezen van een boek. Leeskilometers maken, daar gaat het om. Daar kan geen maatles taal tegenop! En ze dan in de bovenbouw stap voor stap voorbereiden op hogere leesdoelen.

Op woensdag 12 juni 2024 vindt de drieëntwintigste editie van de Dag van de Jonge Jury plaats in TivoliVredenburg, Utrecht.

Meijer, C. (2022) Game on. Utrecht: Uitgeverij De Fontein. Isbn 978 90 261 6183 4 € 16,99, 235 blz

Post, E. (2022) Geen weg terug. Utrecht: Uitgeverij De Fontein. Isbn 978 90 261 6080 6  € 16,99, 255 blz