Madrid, 1957. Spanje zucht onder een fascistische dictatuur.
De achttienjarige Amerikaanse Daniel Matheson, kind van rijke ouders, is in
Madrid is om zijn moeders geboorteland te ontdekken. Hij heeft geen weet van
alle misstanden, de angst en de terreur. Tot hij door fotografie – en het lot –
Ana ontmoet, wier familie zwaar is getroffen door de Spaanse burgeroorlog. Ana
werkt als kamermeisje in het hotel dat aan zijn familie is toegewezen. Via Ana
ontdekt Daniel dat achter de belofte van zon en wijn een compleet ander Spanje
schuilgaat. Een Spanje dat al jarenlang wordt gegeseld door angst en armoede en
met harde hand wordt geregeerd door generaal Franco. Terwijl Daniel en Ana zich
in een onmogelijke liefde storten, legt Daniel met zijn fototoestel een van de
pijnlijkste drama’s uit de geschiedenis van Spanje bloot. Ieder raken ze op hun
eigen manier betrokken bij een geheim dat nooit aan het licht had mogen komen.
In het tweede deel van het boek maakt Sepetys een tijdsprong van bijna twintig jaar. Franco is overleden. Spanje is net als haar inwoners veranderd, gereed voor een overgang naar democratie. Klaar voor een verbreking van het zogeheten pact van stilte… .
Cross-over
Ruta Sepetys (1967), geboren in het Amerikaanse Michigan, is
de dochter van een Litouwse vluchteling. Ze noemt zichzelf een
‘cross-over’-auteur, omdat haar boeken overal ter wereld worden gelezen door
zowel tieners als volwassenen. Sepetys heeft zich gespecialiseerd in het
schrijven van historische romans over gebeurtenissen die bij het grote publiek
minder bekend zijn. Zelf heeft ze het over haar fascinatie voor de verborgen
geschiedenis. Zo verhaalt ze in haar debuut Schaduwliefde over de deportatie
van grote groepen inwoners van de Baltische staten gedurende de dictatuur van
Stalin. En in Zout van de zee gaat het over een verschrikkelijke scheepsramp
ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens operatie Hannibal werd het
reusachtige schip de Wilhelm Gustloff door Russische torpedo’s tot zinken
gebracht. Liefst negenduizend onschuldige burgers vonden de verdrinkingsdood.
Een belangrijk thema in Stilte heeft een eigen stem zijn de
adopties en diefstallen van grote aantallen jonge kinderen in Spanje tijdens
het bewind van Franco. De gestolen kinderen maakten deel uit van een
grootschalige handelsoperatie waaraan werd meegewerkt door artsen en de kerk.
Het is bekend dat Sepetys zich van tevoren terdege voorbereidt. In een nawoord in Stilte heeft een eigen stem legt ze uit dat haar research voor deze roman liefst acht jaar in beslag nam. Het overzicht aan bronnen in het slot is indrukwekkend. Dat alles geeft nog geen uitzicht op een consistent en ook werkelijk boeiend verhaal. Rita Sepetys echter toont zich een meester in het schrijven van fictie gebaseerd op historische feiten. Ook in haar nieuwste roman slaagt ze er op magistrale wijze in het door haar verzamelde bewijsmateriaal te overgieten met een onweerstaanbare saus van spanning, fantasie en drama.
Een stem
Stilte heeft een eigen stem is veel meer dan alleen een
liefdesverhaal. Het is vooral ook een ode aan de vrijheid. De auteur geeft met
deze schitterende roman lezers die vanwege hun afkomst, geloof of opvattingen
niet kunnen spreken een stem. Er is altijd hoop, waar ook ter wereld. Een stip
aan de horizon. Zoals ook de inwoners van Spanje na jaren van zwijgen
uiteindelijk toch weer hun stemgeluid hervonden.
Boeiend verteld en geschreven in een krachtige stijl is dit
een pageturner die je vastpakt vanaf het begin en daarna niet meer loslaat. Het
verhaal veronderstelt wel een zekere literaire basis en is daarom minder
geschikt voor de leerling met weinig leeservaring. Maar voor wie kan genieten
van taal is dit een boek van grote schoonheid en rijkdom. Een geschiedenis die
uitblinkt door de constructie, stijl en prachtige personages. Een formidabele
roman, die de lezer raakt, recht in het hart. Wat mij betreft verplichte
leeskost voor lezers in de bovenbouw van vijftien jaar en ouder.
Sepetys, R. (2020) Stilte heeft een eigen stem.
Oorspronkelijke titel: The Fountains of Silence. Uit het Engels vertaald door
Aleid van Eekelen-Benders. Amsterdam: Uitgeverij Luitingh-Sijthoff bv.
Isbn 978 90 245 8875 6 € 24,99, 560 blz.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten