Anna Woltz - De tunnel

Een nieuw boek van Anna Woltz (1981) is steevast een belevenis. Deze getalenteerde en veelbekroonde schrijfster weet telkens weer te verrassen en ook haar laatste jeugdroman De tunnel  - dit voorjaar verschenen - kon rekenen op de sympathie van menig recensent en lezer.

Een korte samenvatting

De gebeurtenissen spelen zich af in Londen in het oorlogsjaar 1940. Engeland wordt gegeseld door de Blitzkrieg. Gedurende hevige en aanhoudende bombardementen door de Duitsers in de nachtelijke uren moet de burgerbevolking een veilig heenkomen zoeken. De uitgebreide tunnelschachten van de metro vormen een ideale schuilplek.

Hoofdpersoon is de manke Ella, veertien jaar oud en herstellende van polio. Als lezer maak je alle gebeurtenissen door haar ogen mee. Ella zoekt ’s nachts een veilige schuilplaats voor zichzelf en haar broertje Robbie diep onder de grond in de tunnels van de Ondergrondse. Daar leert ze de belangrijkste overige verhaalfiguren kennen. Zo is daar de vijftienjarige Quinn. Deze stoere jongedame, gestoken in een mannenbroek, is van goede, adellijke komaf. Quinn wil haar eigen regels maken. Haar beschermde leven heeft zij de rug toegekeerd en bepakt met een tas vol juwelen is zij vastbesloten de wereld te verbeteren door zich nuttig te maken als verpleegster. Tegelijkertijd hoopt zij haar broer terug te vinden.

Sebastian is Quinns grotere broer, maar ze noemt zijn naam niet. Ook hij is van huis weggelopen en voor zijn familie bestaat hij niet meer, omdat hij zou sympathiseren met de vijand.

En dan is daar Jay.

‘Hij is een kop groter dan ik. Zijn armen zijn gespierd, zijn ogen hebben de kleur van de versperringsballonnen boven ons hoofd’(p.13)

De rebelse Jay (16) beneemt Ella de adem en ze wordt verliefd op hem. Hij is alles kwijt, dus regels kunnen hem gestolen worden. Jay handelt in het regelen van schuilplekken in de tunnels en daarin is hij een kei. Aan mensen die geen tijd hebben om urenlang in de rij te staan verkoopt hij een slaapplaats.

Tussen deze jongeren groeit er een vriendschappelijke relatie. Het is een dramatische vriendschapsband, omdat al bij de start van het verhaal duidelijk is dat een van hen het niet zal overleven.

‘We waren met z’n vieren, maar één van ons gaat dood. Dat kun je maar beter weten. Nu al voordat ik begin.’ (p.5)

Wat volgt is een adembenemende, ontroerende geschiedenis waarin Woltz de aandacht van de lezer vasthoudt met weergaloze beschrijvingen, prachtig taalgebruik en  knappe dialogen waarin ieder woord op zijn plek staat. Een filmisch geschreven verhaal dat werkelijk geen moment verveelt.

De afbeelding op de voorzijde van het omslag toont een meisje dat wordt opgezogen door een tunnel van licht. De tunnel is tevens een metafoor voor het beademingsapparaat waarin Ella na haar polio moest herstellen.

‘Ik voel hem weer. Het stugge rubber om mijn hals, de druk op mijn borstkas.’ (p.43)

Woltz besluit haar verhaal met een epiloog waarin ze een tijdsprong maakt van zes jaar. Ella, twintig jaar oud inmiddels, blikt terug op wat was, maar kijkt tevens vooruit. En dat kan, want na alle ellende van de oorlog, gloort er een hoopvolle toekomst.

Een onvergetelijk, spannend verhaal in een historisch decor, gebaseerd op ware gebeurtenissen. Anna Woltz slaagt er zonder enige twijfel in haar reputatie hoog te houden. Wat een geweldige schrijfster!

Woltz, A. (2021) De tunnel. Amsterdam: Em. Querido’s Uitgeverij. Isbn  978 90 451 2508 4  € 16,99, 232 blz.