Morton Rhue - De golf

Oudere generaties lazen tijdens hun middelbare schooltijd The Wave (1981), in ons taalgebied De Golf van Morton Rhue. De oorspronkelijke, Engelstalige versie, of anders de Nederlandse vertaling. De roman maakte destijds een verpletterende indruk op jong en oud en werd diverse malen verfilmd. Nu, na veertig jaar, heeft het verhaal aan zeggingskracht niets ingeleverd en kwam Lannoo Uitgeverij met een heruitgave.

Tijdens de les geschiedenis kijken de laatstejaars naar een documentaire over de Tweede Wereldoorlog en het nazisme. In een verduisterd lokaal staren de leerlingen vol ongeloof naar de gruwelbeelden van de nazi’s in de concentratiekampen. Beelden van uitgemergelde mannen en vrouwen van wie de knieën het breedste deel van hun benen waren. De leerlingen zien de gaskamers en de bergen lijken die als brandhout lagen opgestapeld. De geschiedenisleraar Ben Ross spreekt zijn leerlingen  geëmotioneerd toe. Iedereen is het eens: dit kan toch nooit meer gebeuren?

Dan neemt het verhaal een bijzondere wending. De docent start een gevaarlijk klasexperiment. Hij richt een beweging op die hij ‘De Golf’ noemt. Een groepering gebaseerd op het credo: ‘orde maakt macht.’ Gaandeweg ontwikkelt zich onder de leerlingen een enorm saamhorigheidsgevoel waarbij alle klasgenoten zich gelijkwaardig voelen. Laurie Saunders vindt het maar niets. Het experiment verandert alles. Haar vrienden lijken wel gehersenspoeld. Ze roepen slogans, salueren en zoeken ruzie met niet-leden.

De Golf overspoelt de hele school en alles dreigt uit de hand te lopen. Alleen Laurie kan dit stoppen. De grote vraag is: hoe?

Morton Rhue is een schuilnaam voor de Amerikaanse tienerboekenschrijver Todd Strasser (1950). The Wave is een fictieve versie van een waargebeurd experiment op een Californische high school in 1969.

Het verhaal toont op een confronterende manier de gevaren aan van groepsdruk, laat op een pijnlijke manier zien hoe sociale druk ertoe kan leiden dat mensen afstand doen van hun individuele rechten, dikwijls ten koste van anderen.

Lannoo voorzag deze klassieker van een moderner jasje en maakt het voor jongeren van dertien jaar en ouder opnieuw toegankelijk. Wat mij betreft verplichte leeskost in de bovenbouw.

Rhue, M. (2021) De golf. Oorspronkelijke titel: The wave. Nederlandse vertaling door Finne Anthonissen. Tielt: Uitgeverij Lannoo nv. Isbn  978 94 014 7991 2 € 14,99, 150 blz.