Girlpower

Verhalen over assertieve, krachtige tienermeiden

Teksten, aangeboden door leesbevorderingscampagnes als De Nationale Voorleesdagen, Geef een (prenten)boek cadeau en het (prentenboek van het) Kinderboekenweekgeschenk schieten tekort als het gaat om een diverse en inclusieve representatie van de meest belangrijke verhaalfiguren. Blanke jongens en mannelijke dieren domineren. Het zijn de bevindingen van Marie-José Klaver in een artikel in Neerlandistiek, online tijdschrift voor taal-en letterkunde. *

Is dit een probleem? Klaver vindt van wel.

‘Verhalen dienen als spiegel van de kinderwereld, waardoor kinderen via identificatie kunnen verkennen en verwerken wat hen dagelijks overkomt (…). Wie zichzelf bijna nooit tegenkomt in teksten, kan gaan denken dat hij of zij er niet toe doet in de samenleving (Bishop, 1990).’

Ook na de basisschool is het volgens Klaver slecht gesteld met een aanbod van zelfbewuste, sterke meisjes. 

‘De winnende jeugdromans van de Jonge Jury, gericht op de onderbouw van het voortgezet onderwijs, wemelen van de zwakke meisjes en seksistische stereotypen.’

De auteur besluit haar artikel met de constatering dat er volop kinder- en jeugdboeken zijn met vrouwelijke hoofdpersonen.

‘Maar ze vallen blijkbaar buiten het blikveld van de mensen die verantwoordelijk zijn voor leesbevordering en curriculair lezen binnen het onderwijs. Daar is de jongen universeel.’

Het is duidelijk. Tijd voor girlpower! Hierna een selectie van recent verschenen verhalen met een absolute hoofdrol voor assertieve en krachtige tienermeiden. Zes boeken zijn van eigen bodem, een werd vertaald uit het Engels. Ze zijn zonder uitzondering heel geschikt voor lezers in de onderbouw.

 

Patina

Patina, roepnaam Patty, is niet zoals de andere meiden uit haar klas. Haar vader is overleden en haar moeder heeft suikerziekte. Ze woont met haar zusje bij hun peetouders en ze moet wennen aan een nieuwe, elitaire school. Maar Patty heeft een groot talent: ze kan heel hard rennen. Ze komt in een hardloopteam waar het niveau behoorlijk hoog ligt. Als de druk stijgt, raakt Patty steeds vaker gefrustreerd. De coach echter wil geen slechte verliezer in zijn team hebben. En nu wil hij dat Patty gaat rennen in een estafette waar ze goed moet leren samenwerken. Hoe gaat ze dat in hemelsnaam doen?

Een nieuw boek van Zilveren griffel-winnaar Jason Reynolds over vertrouwen op jezelf en anderen. Hij draagt het verhaal op aan al diegenen die het stokje te jong moesten overnemen, maar het gelukkig niet alleen hoefden te doen.

Eerder verscheen van Reynolds Ghost (2022) dat zich afspeelt in dezelfde hardloopomgeving.

Struikmeisje

Iedereen heeft wel een reden waarom hij doet zoals hij doet. Bij Erie is die reden een stoornis. Tenminste dat zegt haar therapeut. Erie haat dat woord. Het klinkt alsof je gestoord bent. Nu gaat ze niet meer naar school, want in haar veilige huis midden in het bos zijn geen klasgenoten, geen prikkels, geen stress en dus ook geen stoornis. Probleem opgelost! Erie besluit zelf te onderzoeken waarom mensen doen wat ze doen. En de perfecte plek daarvoor is De Vliegenzwam, een huisjespark in het bos. Daar bespiedt ze haar omgeving vanuit het struikgewas. En daar ontdekt ze Bas. Wat doet hij in het bos in zijn rolstoel? Waarom doet hij zo aardig? Net als Erie denkt dat ze de antwoorden heeft, blijkt Bas een heel andere reden te hebben. Een die haar leven geheel op zijn kop zet.

Een mooi toegankelijk verhaal over vriendschap, anders zijn en diversiteit van een getalenteerd schrijfster die we ook kennen als stripscenarioschrijfster voor Donald Duck en Okki.

 

Andersom

Anna is zestien en blindgeboren. Samen met haar hartsvriendin Inti doet ze mee aan de auditie voor Antigone, een theaterproductie gespeeld door jongeren.

Inti is enorm jaloers als Anna wordt uitgekozen en zij niet. Ze is ervan overtuigd dat Anna haar selectie alleen heeft te danken aan het feit dat ze blind is, net als een van de personages in het stuk. 

Het wordt een heftige periode voor Anna: ze heeft ruzie met haar beste vriendin, de toneelrepetities zijn intens en ze wordt verliefd.

Een levendige young adult met humor, waarin jongeren met vallen en opstaan een toneelvoorstelling op poten zetten.

 

De C is voor Celia

De zestienjarige Celia helpt flink mee in het huishouden. Dat kan ook niet anders met twaalf broers en zussen. Maar vanaf het moment dat hun gezin wordt gevolgd voor een realityserie komen alle verhoudingen binnen het gezin op scherp te staan. Het lijkt alsof er bepaalde rollen voor hen geschreven zijn. Is het de realiteit die de makers vast willen leggen?

Of steekt het misschien toch iets anders in elkaar?

In De C is voor Celia schetst debuterend auteur Heleen Blesgraaf een treffend beeld van een meisje dat moeite doet haar eigen plek en stem te vinden in een omgeving die daarvoor eigenlijk weinig ruimte biedt.

 

Atta

Atta is een eigenwijs Mengelmeisje. Ze heeft er genoeg van om met de vrouwen en kinderen bessen te verzamelen. Ze wil op jacht dus sluit ze achter de mannen en jongens aan.

Maar haar avontuur krijgt een andere wending dan ze verwacht als ze oog in oog komt te staan met een woedende mammoet. Op de vlucht raakt Atta de weg kwijt en belandt ze bij een Neandervolk. 

Ze wordt warm ontvangen door de vrouw die de stam leidt. Iets té warm zelfs. Het lijkt wel of die haar niet meer wil laten gaan!

Atta is een kind, prachtig impulsief en nieuwsgierig naar de wereld. Een meisje dat je direct in je hart sluit. Het verhaal werd wonderschoon geïllustreerd door Linde Faas.

 

Street Academy - To lie for

Shay, Tatum, Gigi en Aysegül hebben niet veel, maar ze hebben er wel alles voor over om toegelaten te worden tot Street Academy.

Wanneer ze auditie mogen doen, slaat de sfeer om. De vriendinnen ontvangen dreigberichten van iemand die hen wil tegenhouden. De boodschap? Vertrouw niemand. Want de concurrentie is hard in een wereld vol streetdancers. Moordend zelfs.

To lie for is het eerste deel in een reeks thrillers onder de noemer Street Academy van Chinouk Thijssen. Een uitgekiende marketingcampagne van uitgeverij Clavis moet ervoor zorgen dat deze driedelige serie een hit wordt. In mei verschijnt het volgende deel, To Kill For. De boeken zijn niet los te lezen. Verschillende personages overleven het niet; de delen bouwen op die manier op elkaar voort. De limited editions hebben een andere cover, in een soortgelijke maar andere kleur. Het bloed op de cover is glanzend. Daarnaast hebben ze gouden sprayed edges en worden ze gesigneerd door Chinouk Thijssen.

 

Lava

Prinses Lava wordt volgende week dertien. Tijd om de reis te maken naar het land dat haar koninkrijk zal worden: met een hond die haar de weg wijst, een jongen die haar zal begeleiden en de opdracht om iets te vinden om in haar nieuwe land aan het volk aan te bieden. Iets dat Aventurijn heet.

Maar Lava wil helemaal niet met een mottige hond en een bozige jongen op stap. Ze wil deze reis met haar tweelingzus maken, zoals ze altijd van plan waren. Maar haar zus is er niet.

Zoals dat hoort in een sprookje en in het leven is de reis van Lava confronterend, vormend en louterend. Of ze erachter komt wat Aventurijn is, of ze het vindt en of ze haar land bereikt, vertelt de ervaren schrijfster Mireille Geus in dit wonderschone gelaagde verhaal, vernoemd naar de hoofdpersoon.

 

Marie-José Klaver, De universele jongen. Neerlandistiek, 13 februari 2023.

 

Blesgraaf, H. (2023) De C is voor Celia. Amsterdam: Uitgeverij Moon. Imprint Overamstel Uitgevers bv. Isbn 978 90 488 7116 2 € 19,99, 240 blz.

Geus, M. (2023) Lava. Rotterdam: Lemniscaat b.v. Isbn 978 90 477 1468 2 € 14,99, 180 blz.

Honingh, T. (2023) Struikmeisje. Van Goor. Uitgeverij Unieboek. Isbn 978 90 003 7361 1 € 17,99, 240 blz.

Janzing, J. (2023) Atta. Illustraties van Line Faas. Rotterdam: Lemniscaat b.v. Isbn 978 90 477 1489 7 € 15,99, 140 blz.

Reynolds, J. (2023) Patina. Oorspronkelijke titel: Track #2: Patina. Vertaald uit het Engels door Maria Postema. Amsterdam: Uitgeverij Condor. Isbn 978 94 645 3065 0 € 16,99, 208 blz.

Thijssen, C. (2024) To lie for. Hasselt-Amsterdam-New York: Clavis Uitgeverij. Isbn 978 90 448 5144 1 € 18,95, 192 blz.

Wouters, E. (2024) Andersom. Hasselt-Amsterdam-New York: Clavis Uitgeverij. Isbn 978 90 448 5142 7 € 18,95, 200 blz.