Roberto Innocenti - Rose Blanche

Het gebeurt niet vaak dat ik op deze plaats aandacht geef aan een prentenboek. Ik maak nu graag een uitzondering voor een uitgave van Clavis, een uitgever die ons geregeld weet te verrassen met de meest prachtige prentenboeken, dikwijls geschikt voor jong en oud.

Van de Italiaanse illustrator Roberto Innocenti verscheen Rose Blanche, een aangrijpend verhaal over een meisje in oorlogstijd. De geschiedenis speelt zich af in Duitsland in de eerste helft van de jaren veertig. De nazi’s hebben het voor het zeggen. We zien de jonge Rose Blanche die met haar stadsgenoten, jubelend en wapperend met vlaggen met daarop het hakenkruis, de mannen uitzwaait die als soldaten de stad verlaten in hun vrachtwagens en tanks. Zonder echt te begrijpen, ziet Rose op een dag hoe een kleine jongen ontsnapt uit een van de vrachtauto’s. Hij wordt tegengehouden door de nazi-burgemeester die hem onmiddellijk uitlevert aan de soldaten. De nieuwsgierigheid van Rose is gewekt en ze besluit de vrachtwagen te volgen. Ze loopt een heel eind de stad uit. Langs de velden, verderop in het bos, belandt ze op een open plaats die is omheind met elektrisch prikkeldraad. Ze ontdekt er lange houten huizen die worden bewoond door mensen in gestreepte kleding. Rose spreekt de hongerige kinderen achter het draad aan en ze schenkt hun een stuk brood. In de periode die volgt, neemt Rose van huis naar school veel meer eten mee dan ze zelf op kan. ‘s Middags glipt ze steevast het schoolgebouw uit en ze brengt al het voedsel naar de mensen achter het prikkeldraad. Maar dan, op een ochtend, vluchten alle mensen de stad uit. Rose zoekt met een schooltas vol etenswaren opnieuw de open plek op. Daar is echter niemand meer aanwezig. Het slot van het verhaal gaat vervolgens door merg en been en blijft nog lang in je hoofd nadreunen.

Bij het lezen van Rose Blanche is een vergelijking met De jongen in de gestreepte pyjama (2006, John Boyne) snel gemaakt. In beide verhalen maken we mee hoe een Duits kind op een naïeve manier getuige is van de verschrikkingen in de vernietigingskampen en opkomt voor de Joodse gevangenen. Elk verhaal heeft een dramatische afloop. Beide verhalen ook zijn geschreven vanuit dezelfde gedachte: niet alle kinderen van nazi’s stonden aan de kant van hun ouders.

Dit aangrijpende verhaal met teksten van Christophe Gallaz verscheen eerder in 1985 en laat ons in de meesterlijke en realistische stijl van Innocenti kijken naar de totale waanzin en gruwel van de oorlog, bezien vanuit het perspectief van een onschuldig kind. Op die manier komen de gebeurtenissen extra hard binnen.

Een klassieker voor alle leeftijden die wat mij betreft in geen enkele boekenkast mag ontbreken!

Innocenti, R. (2019) Rose Blanche. Met tekst van Christopher Gallaz. Hasselt – Alkmaar – New York: Clavis Uitgeverij. Isbn 978 90 448 3702 5 € 16,95, 32 blz.