Siobhan Dowd - De weg

(Van Goor, 2011)

Holly Hogan wordt op jonge leeftijd opgenomen in Templeton House, een weeshuis in Londen. Ze leeft daar samen met ontspoorde tieners als Grace en Trim. Het zijn jongeren die steeds op zoek zijn naar de grenzen van het toelaatbare en daar geregeld overheen gaan. Het brengt Holly in problemen, zoals die keer dat ze wegliep en door de politie van straat werd gehaald. Voor straf belandde ze toen voor de duur van een maand in een gesloten afdeling van het tehuis. Holly toont weinig respect voor volwassenen. Ze noemt ze ‘hoza’s’, een zelfbedacht synoniem voor ‘hopeloze oude zakken’. De enige in wie Holly vertrouwen heeft, is Miko, een groepsbegeleider. Maar Miko vindt een andere baan en dus is het goed dat Holly mag gaan wonen bij pleegouders. Vlak voordat Miko vertrekt, laat hij Holly weten dat ze het niet moet verpesten, zoals ze dat deed in een vorig pleeggezin.

Holly verhuist naar de wijk Tooting Bec, naar Mercutia Road. Het echtpaar Fiona en Ray Aldridge omringt Holly met goede zorgen. Maar Holly is er nog niet klaar voor om deel uit te maken van een normaal gezinsleven. Er spoken voortdurend beelden door haar hoofd uit een vorig leven toen ze nog woonde bij haar Ierse moeder. Een pruik van Fiona zorgt voor een metamorfose. Met de blonde, glanzende lokken voelt Holly zich in plaats van veertien zeventien jaar oud. Ze is nu Solace, een stoere bad girl, en ze loopt weg. Solace is vast van plan haar moeder op te zoeken. Liftend reist ze via de lange A40-autobaan door Wales naar de kustplaats Fishguard. Daar wacht de pont voor de oversteek naar het geboorteland van haar moeder: Ierland.

De geschiedenis begint in het heden als Holly zich stiekem laat opsluiten in een terreinwagen van twee oudere mensen die staan te wachten voor een oversteek met de pont naar Ierland. Nadat de veerboot is uitgevaren verlaat het echtpaar het voertuig en raakt Holly in paniek, omdat de auto is afgesloten. Wat volgt is een lange terugblik die begint op het moment dat Holly wordt geplaatst bij de Aldridges en vervolgens wegloopt. Dit relaas wordt geregeld onderbroken door nieuwe, korte flashbacks naar de tijd dat Holly samenwoonde met haar moeder en de vriend van haar moeder. Langzaam maar zeker kom je er achter dat het beeld dat Holly in stand houdt van vroeger niet overeenstemt met de werkelijke gang van zaken. Holly heeft de herinneringen aan de tijd in de hemelflat, zoals ze het appartement op de hoogste etage noemt, niet voor niets verdrongen. Er hebben zich destijds hele nare zaken voorgedaan en het lijkt niet meer dan logisch dat Holly is opgevangen door jeugdzorg.

De zoektocht naar haar moeder is één lange roadtrip. Gedurende de reis ontmoet Holly, alias Solace, hoza’s die bij nader inzien best aardig zijn. De ontmoetingen dragen ertoe bij dat Holly geleidelijk afrekent met het verleden. Het is een lange weg, maar het er een die uiteindelijk leidt tot verlossing, als ze, met de eindhaven in zicht, durft af te rekenen met het verleden.

Siobhan Dowd, zelf van Ierse afkomst, rondde dit onvergetelijke verhaal (oorspronkelijke titel: Solace of the road) vlak voor haar dood (2007) af. ‘Het is bijna onverdraaglijk te weten dat het nu is afgelopen’, liet een recensent destijds weten in NRC Handelsblad. En het is waar. Wat is het toch eeuwig zonde dat deze getalenteerde schrijfster op 47-jarige leeftijd de strijd tegen een agressieve vorm van borstkanker verloor. Het leven had haar nog zoveel te bieden en we hadden nog zoveel mooie boeken van haar mogen verwachten. Nu moeten we het doen met de vier romans die ze naliet voor de jeugd. Maar het zijn dan ook stuk voor stuk juweeltjes: Een helle kreet (2007), Het reuzenradmysterie (2010), Het moerasmeisje (2010) en sinds kort De weg.

Dowd geeft een diepgravend, goed uitgewerkt psychologisch portret van de hoofdpersoon. Het verhaal ademt een hele bijzondere sfeer en het duurt niet lang of je hebt als lezer de ietwat rebelse Holly voorgoed in je hart gesloten. De geschiedenis is met al zijn terugblikken knap geconstrueerd, een compositie waarmee de auteur haar sublieme vakmanschap toont. De weg is zonder enige vorm van overdrijving een uniek Young Adult-boek, een verhaal dat na lezing nog heel lang in je hoofd blijft zitten. Eenzame klasse!